Przekazanie samochodu na własność za darmo w kręgu najbliższej rodziny korzysta z przywileju zwolnienia z podatku pod warunkiem zgłoszenia takiej darowizny w ciągu 6 miesięcy do urzędu skarbowego. Umowa darowizny auta dla osoby obcej jest z zasady obciążona podatkiem. Niezależnie czy darowany samochód jest dla kogoś bliskiego czy obcego umowę darowizny należy sporządzić w formie pisemnej. Samemu lub u notariusza.

Darowizna jest uregulowana w kodeksie cywilnym (art. 888 i kolejne). "Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku." - tak stanowi kodeks.

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Zatem zwykła pisemna umowa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym także jest ważna, gdy samochód zostanie przekazany. W samej umowie darowizny samochodu darczyńca może zapisać także tzw. polecenie, czyli zobowiązać obdarowanego do jakiegoś działania, np. zapłaty jakiejś kwoty innej osobie. Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków.

Zgodnie z kodeksem cywilnym jeżeli rzecz darowana - w tym przypadku samochód - ma wady, darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził obdarowanemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich w czasie właściwym. Przepisu tego nie stosuje się, gdy obdarowany mógł z łatwością wadę zauważyć.

Co powinna zawierać umowa darowizny auta?

Umowa darowizny auta powinna zawierać przynajmniej kilka podstawowych elementów:

  • określenie darczyńcy
  • określenie osoby obdarowanej
  • opis przedmiotu darowizny (marka samochodu, typ, model, numer rejestracyjny, rok produkcji, inne istotne)
  • rynkową wartość przedmiotu darowizny
  • ewentualne polecenie darczyńcy, które ma wykonać obdarowany
  • datę, miejscowość i podpisy darczyńcy oraz osoby obdarowanej

Czy darczyńca może się wycofać z podarowania auta? Tak. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Dodatkowo jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Rozwiązania umowy darowizny nie można żądać po upływie dwóch lat od jej wykonania.

Podatek od darowizny

Zasadą jest, że wszelkie darowizny należy rozpatrywać pod kątem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podatek od darowizn zawiera jednak pewne zwolnienie, z którego mogą skorzystać osoby z najbliższego kręgu rodziny. Jeżeli bowiem samochód darowany jest małżonkowi, zstępnym (dziecku, wnukowi), wstępnym (dziadkom), pasierbowi, rodzeństwu, ojczymowi lub macosze - wówczas podatku się nie płaci (niezależnie od wartości auta), ale pod warunkiem, że dokonanie darowizny zostanie przez obdarowanego zgłoszone do miejscowo właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy. Zgłoszenia darowizny dokonuje się na formularzu SD-Z2. Brak zgłoszenia w tym terminie powoduje, że podatek będzie trzeba zapłacić według zasad przewidzianych dla I grupy podatkowej, gdzie tylko rzeczy o wartości do 9 637 zł są zwolnione z podatku (za auto o większej wartości trzeba zapłacić podatek). Zgodnie z ustawą do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (dziadków, pradziadków), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Z kolei do II grupy podatkowej w przypadku darowizn zalicza się zstępnych (dzieci) rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych. W tym kręgu podatek nie jest naliczany od darowizny auta do wartości 7 276 zł. Powyżej tej kwoty w kręgu osób z II grupy podatkowej naliczany jest podatek od darowizn i konieczne jest zgłoszenie przez obdarowanego faktu nabycia auta na formularzu SD-Z2 w miejscowo właściwym urzędzie skarbowym.

Z najmniejszego kwotowo zwolnienia z podatku od darowizn korzystają pozostali obdarowani - spoza I i II grupy podatkowej. Dla nich tylko nabycie auta w drodze darowizny o wartości do 4902 zł nie powoduje konieczności zapłaty podatku. Samochód darowany osobie obcej o wyższej wartości niż 4902 zł musi być zgłoszony do miejscowo właściwego urzędu skarbowego (formularz SD-Z2), a obdarowany będzie obciążony stosownym podatkiem.