Wszystko wskazuje na to, że już we wrześniu zaczną obowiązywać przepisy ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, której zgodność z ustawą zasadniczą potwierdził 19 lipca 2016 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt Kp 3/15).
Akt, zwany także małą ustawą reprywatyzacyjną (dotyczy tylko gruntów warszawskich), został już podpisany przez prezydenta RP. Było to możliwe, gdyż w Monitorze Polskim z 16 sierpnia 2016 r. – poz. 794 – został opublikowany wyrok TK.
Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
– Dopiero wówczas będziemy mogli stosować ustawę przy wydawaniu decyzji dotyczących zwrotu nieruchomości dawnym właścicielom. Wejście w życie tej ustawy pozwoli na skuteczne ukrócenie procederu handlu roszczeniami i przejmowania nieruchomości na tzw. kuratora – tłumaczy Agnieszka Kłąb z Urzędu m.st. Warszawy.
Kuratorzy to osoby, które składały w sądach dokumenty potwierdzające chęć reprezentowania właścicieli nieruchomości nieznanych z miejsca zamieszkania. Zdarzały się przypadki, że sądy przydzielały kuratorów nawet warszawiakom, którzy mieliby obecnie po 120 czy 150 lat.
Ale są także minusy. Nowe przepisy ograniczają bowiem prawa prawowitych spadkobierców, którzy naprawdę walczą o odzyskanie rodzinnych majątków. Trudniej będą mieli potomkowie byłych właścicieli, którzy z różnych powodów nie upomnieli się o zabrane dekretem Bieruta działki i nieruchomości. Jeśli w ciągu 6 miesięcy od opublikowania wezwania nie zgłoszą się o zwrot gruntu, wówczas w księgach wieczystych jako właściciel zostanie ujawnione m.st. Warszawa.
Jednocześnie będzie możliwa odmowa ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na rzecz poprzedniego właściciela gruntu, jeśli obecnie taka nieruchomość jest wykorzystywana na cele publiczne. Chodzi głównie o szkoły, przedszkola, parki, czyli nieruchomości przeznaczone na cele publiczne. Podobnie będzie w przypadku, kiedy nieruchomość została sprzedana lub oddana w użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich lub wartość zabudowy przekracza znacznie wartość zajętego na ten cel gruntu.
Etap legislacyjny
Ustawa podpisana przez prezydenta