Czynności nadzorcze w samorządach oraz ich jednostkach organizacyjnych będą przeprowadzane w trybie zwykłym i uproszczonym. W tym drugim nie będzie konieczne przygotowanie wcześniejszego planu kontroli.

Taką procedurę postępowania przewiduje rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz.U. poz. 1477). Jego wydanie jest związane z nowelizacją ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która od 19 września 2014 r. zwiększyła obowiązki wojewody związane z nadzorem nad jej realizacją. O tego momentu może on kontrolować gminy, powiaty i samorządy wojewódzkie oraz jednostki organizacyjne pieczy zastępczej w zakresie tego, jak wykonują zadania związane ze wspieraniem rodzin z dziećmi, instytucjonalną i rodzinną pieczą zastępczą, usamodzielnianiem jej wychowanków oraz adopcjami. Do tej pory brakowało jednak przepisów wykonawczych, które określałyby w sposób szczegółowy zasady przeprowadzania kontroli.
Zgodnie z rozporządzeniem odbywa się ona w dwóch trybach: zwykłym i uproszczonym. Ten pierwszy typ ma miejsce nie rzadziej niż raz na trzy lata i wymaga sporządzenia planu jej wykonania. O terminie rozpoczęcia czynności nadzorczych trzeba też powiadomić sprawdzaną jednostkę (nie później niż na siedem dni). Z kolei kontrola w trybie uproszczonym jest przeprowadzana w przypadkach uzasadnionych pilnością podjęcia działań, np. gdy trzeba sprawdzić zgłoszenia zawarte w skargach lub sporządzić informację dla wojewody. W przeciwieństwie do nadzoru sprawowanego w formie zwykłej, w tym przypadku nie jest konieczne przygotowanie planu. Ponadto kontrola w trybie uproszczonym może się odbyć nawet pod nieobecność kierownika jednostki.
To, że rozporządzenie zostało wydane dopiero po ponad roku od nowelizacji ustawy, nie oznacza jednak, że przez ten czas urzędnicy wojewody nie przeprowadzali żadnych kontroli.
– Czynności w tym zakresie były przeprowadzane na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o pieczy oraz zarządzenia wojewody. Każdy pracownik realizujący kontrolę w dane jednostce miał imienne upoważnienie – podkreśla Gabriela Konarzewska, dyrektor wydziału polityki społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Jeżeli samorząd zleca innym podmiotom (np. organizacji pozarządowej) wykonywanie wybranych zadań związanych z pieczą zastępczą, podlegają one kontroli ze strony wojewody
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 10 października 2015 r.