Wojewódzki plan gospodarki odpadami wpływa na kształt regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie, ale nie można z niego bezpośrednio wywodzić obowiązków dla mieszkańców. Tak uznał wojewoda dolnośląski w rozstrzygnięciu nadzorczym.
Stało się tak po dokonaniu analizy prawnej regulaminu przyjętego przez radę Bolesławca. Jest to akt prawa miejscowego wydawany na podstawie art. 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399), w którym przede wszystkim określa się zasady postępowania przez mieszkańców z wytwarzanymi przez nich śmieciami. Kształtując regulamin, lokalne władze muszą brać pod uwagę regulacje wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Nie chodzi jednak o mechaniczne przepisywanie zawartych w tym dokumencie zapisów.
Tymczasem radni z Bolesławca umieścili w regulaminie rozdział „Inne wymagania wynikające z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami”, a w nim nakazali właścicielom nieruchomości podejmowanie działań zmierzających do minimalizowania używania opakowań jednorazowych. Wojewoda uznał, że w ten sposób rada nałożyła na mieszkańców pewien obowiązek, a jako bezpośrednią podstawę jego wprowadzenia wskazała wojewódzki plan. W ocenie organu nadzoru to duży błąd.
„Podkreślić (...) trzeba, że plany gospodarki odpadami nie mają charakteru normatywnego, obowiązują jedynie wewnątrz administracji, w związku z czym nie powinny wywoływać bezpośrednich skutków prawnych w sferze praw i obowiązków podmiotów zewnętrznych wobec administracji” – czytamy w uzasadnieniu rozstrzygnięcia.
W praktyce oznacza to, że wspomniany plan wojewódzki rada gminy powinna potraktować jako swoiste narzędzie pomagające opracować regulamin utrzymania czystości i porządku. Zapisane w planie cele włodarze powinni uwzględniać, chociażby decydując o budowie infrastruktury technicznej służącej selektywnej zbiórce śmieci. Poziomy recyklingu odpadów, które określi w planie sejmik województwa, mogą również służyć jako motywacja dla lokalnych władz do podejmowania działań edukacyjnych wśród mieszkańców.
ORZECZNICTWO
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 25 marca 2014 r., nr NK-N.4131.7.9.2014.GD1.