W wyborach samorządowych wybierani są członkowie rady gminy (rady powiatu, sejmiku wojewódzkiego) oraz wójt (burmistrza, prezydenta miasta). Jakie warunki należy spełnić, by móc kandydować na te stanowiska?

Wybory do rad gminy (rady powiatu, sejmiku wojewódzkiego)

W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego bierne prawo wyborcze, tj. prawo do bycia wybranym, przysługuje tym osobom, które mają czynne prawo wyborcze, tj. prawo wybierania. W przypadku:

rady gminy – bierne prawo wyborcze ma obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej nieposiadający polskiego obywatelstwa, który na stałe mieszka na obszarze gminy, gdzie kandyduje, jest wpisany do właściwego jej stałego rejestru wyborców i kończy 18 lat najpóźniej w dniu głosowania,

rady powiatu – bierne prawo wyborcze ma obywatel polski oraz obywatel UE, który na stałe mieszka w powiecie, gdzie kandyduje, jest wpisany do stałego rejestru wyborców gminy położonej na obszarze danego powiatu i kończy 18 lat najpóźniej w dniu głosowania,

sejmiku województwa – bierne prawo wyborcze ma obywatel polski oraz obywatel UE, który na stałe mieszka w województwie, gdzie kandyduje, jest wpisany do stałego rejestru wyborców właściwego dla gminy położonej na obszarze danego województwa i kończy 18 lat najpóźniej w dniu głosowania.

Wybory wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

W wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) może kandydować obywatel polski, który:

• najpóźniej w dniu wyborów kończy 25 lat,

• jest wpisany do rejestru wyborców w jednej z gmin na terenie RP.

Kandydatem może być także pełnomocnik wyborczy i pełnomocnik finansowy.

Kto nie ma biernego prawa wyborczego?

Prawa wybieralności w wyborach samorządowych nie ma:

• osoba pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,

• osoba pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,

• osoba ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu;

• osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,

• osoba pozbawiona prawa wybieralności na podstawie art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów. Zgodnie z ustawą wydanie przez sąd orzeczenia stwierdzającego fakt złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą jest jednoznaczne z orzeczeniem utraty prawa wybieralności na okres 3-10 lat.