Kilku mieszkańców gminy prowadziło firmę, która zbankrutowała. Byli przedsiębiorcy pozostali bez środków do życia. Czy gmina musi pomagać takim osobom?
Bartosz Bator adwokat / Dziennik Gazeta Prawna
Tak. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Pozostaje pytanie, jak rozumieć to określenie i czy mieści się w jego granicach obowiązek pomagania osobom najbardziej potrzebującym.
Wydaje się, że działalność gminy w tym zakresie jest jej obowiązkiem, a nie kwestią wyboru i dobrej woli lokalnych włodarzy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy ochrony zdrowia, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, gminnego budownictwa mieszkaniowego, polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, lecz także – co najbardziej istotne w kontekście poruszanej tematyki – pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych.
Oprócz ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 994) należy brać pod uwagę ustawę z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769, ze zm).
Zgodnie z nią do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należą m.in. opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, celowych czy celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, a także na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu.
Bez wątpienia sytuacja byłych przedsiębiorców jest wystarczająca do udzielenia im przez gminę pomocy.
Ponadto do zadań gminy należy współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, a także utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych.
Wreszcie gmina ma także obowiązek, ale i swobodę w kształtowaniu rodzaju wsparcia, mogąc ją dostosować do lokalnych warunków.
Ma bowiem podejmować inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznanych potrzeb, takich jak realizacja programów osłonowych.