Prezydent miasta wydał zarządzenie o powołaniu komisji do przeprowadzenia konkursu na dyrektora zespołu opieki zdrowotnej. Naszym zdaniem ta kompetencja należy do rady miasta. Czy radni mają rację? Jaki organ powinien powołać komisję konkursową? Czy upoważniony jest organ wykonawczy, czy stanowiący?
Sprawa nie jest jednoznaczna. Jednak sądy wskazują, że organem właściwym do powołania komisji konkursowej jest rada gminy. Tak uznał niedawno Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 listopada 2017 r. (sygn. akt II OSK 484/16). Według tego sądu podjęta uchwała o powołaniu komisji konkursowej podlegać będzie następnie wykonaniu, które – tak jak w przypadku innych uchwał – należeć będzie do właściwości organu wykonawczego.
Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza w ocenie NSA par. 10 rozporządzenia ministra zdrowia z 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą (dalej: r.s.p.k.), w którym jest mowa o składzie komisji konkursowej.
Wychodząc z powyższego założenia, przyjąć należy, że właściwy do wskazania przewodniczącego komisji konkursowej będzie również organ stanowiący – dodał NSA.
Powracający problem
Wątpliwość ta wciąż odżywa w praktyce, gdyż przepisy są niejednoznaczne. W myśl art. 49 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (dalej: u.d.l.), na stanowisko kierownika w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs (ust. 1 pkt 1), który ogłasza podmiot tworzący (ust. 2).
Legalną definicję podmiotu tworzącego zawarto w art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. Wynika z niego, że jest nim podmiot albo organ, który utworzył podmiot leczniczy w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej albo jednostki budżetowej. Z kolei według par. 3 ust. 1 r.s.p.k., konkurs na stanowiska, o których mowa w par. 1 pkt 1 (m.in. na stanowisko kierownika), przeprowadza komisja konkursowa powołana przez właściwy podmiot, przez który – w myśli par. 2 pkt 2 r.s.p.k. – rozumie się podmiot tworzący albo kierownika podmiotu leczniczego, o których mowa w art. 49 ust. 2 u.d.l.
Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej tworzy rada gminy, co nie pozwala jednak na ustalenie, który z organów jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) jest uprawniony do podejmowania konkretnych decyzji i działań przypisanych podmiotowi tworzącemu w u.d.l. Nie wiadomo też, który z organów gminy (stanowiący czy wykonawczy) jest organem właściwym w rozumieniu r.s.p.k. W przepisach u.d.l. przewidziano bowiem, poza powołaniem komisji konkursowej, jeszcze inne uprawnienia dla podmiotu tworzącego. Obejmują one m.in. nadanie statutu (art. 42 ust. 4), pozbawienie składników przydzielonego lub nabytego mienia (art. 43), określenie zasad np. zbycia aktywów trwałych i zgoda na zmianę wierzyciela oraz wystąpienie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej dokonanej z ich naruszeniem (art. 54 ust. 2, 5 i 7), powołanie i odwołanie rady społecznej oraz zwołanie jej pierwszego posiedzenia i zatwierdzenie regulaminu tej rady (art. 48 ust. 5 i 11), likwidacja samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej lub połączenie (art. 59 ust. 4 i art. 66 ust. 2).
Niejasny podział zadań
Wynika z tego, że poza nielicznymi wyjątkami regulacje u.d.l. nie precyzują, które z czynności dokonywanych przez podmiot tworzący powinny być podejmowane przez organ stanowiący, a które przez organ wykonawczy gminy. [ramka 1] Podobnie w r.s.p.k. posłużono się pojęciem organu właściwego odnośnie do wielu czynności, bez jednoczesnego wskazania, który z ww. organów jest uprawniony do ich wykonania.
RAMKA 1
Sprecyzowany zakres kompetencji
Przepisy określają podział zadań przy tworzeniu spółki kapitałowej:
Organ stanowiący
Podmioty tworzące samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (będące jednostkami samorządu terytorialnego) zawierają, na podstawie uchwał organów stanowiących tych jednostek, porozumienie dotyczące utworzenia spółki kapitałowej ( art. 74 ust. 1 u.d.l.).
Organ wykonawczy
W przypadku przekształcenia w spółkę kapitałową samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, podmiotem dokonującym przekształcenia jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego (art. 75 pkt 2 u.d.l.).
Wskazówki w orzecznictwie
Wątpliwości w omawianym zakresie wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyroku z 21 listopada 2017 r. (jak i z 24 czerwca 2014 r., sygn. akt II OSK 56/14). Według tego sądu z powodu niejednoznacznych regulacji w tym względzie konieczne jest odwołanie się do reguł wykładni systemowej i funkcjonalnej przepisów zawartych w u.d.l. i r.s.p.k. NSA wskazał, że w świetle par. 3 ust. 3 rozporządzenia postępowanie konkursowe wszczyna powołanie komisji konkursowej, które stanowi etap wstępny w procesie zmierzającym do powierzenia stanowiska kierowniczego podmiotu leczniczego. [ramka 2] Czynność ta zasadniczo różni się od pozostałych elementów ściśle określonej procedury. Nie są to bowiem działania wykonawcze, ale stanowiące o ukonstytuowaniu się komisji w określonym składzie, która następnie w toku prowadzonych działań wyłoni kandydata na dane stanowisko. Akt ten stwarza zatem podstawy do prowadzenia postępowania, którego celem jest zatrudnienie kierownika oraz zastępcy kierownika podmiotu leczniczego. Powyższe rozumowanie doprowadziło NSA do wniosku, że powołanie komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na stanowisko kierownika w podmiocie leczniczym (niebędącym przedsiębiorcą) należy do kompetencji organu stanowiącego JST.
RAMKA 2
Etapy procedury
Powołanie komisji konkursowej wszczyna postępowanie konkursowe, które według par. 4 r.s.p.k. obejmuje następujące po sobie czynności:
● opracowanie i przyjęcie przez komisję konkursową regulaminu konkursu, na podstawie ramowego regulaminu przeprowadzania konkursu stanowiącego załącznik do rozporządzenia;
● opracowanie i przyjęcie przez komisję konkursową projektu ogłoszenia o konkursie;
● ogłoszenie o konkursie, w terminie dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania konkursowego;
● rozpatrzenie zgłoszonych kandydatur;
● wybranie kandydata na stanowisko objęte konkursem.
Z kolei zdaniem WSA w Opolu wyrażonym w wyroku z 8 grudnia 2015 r. (sygn. akt II SA/Op 447/15), tak określona istota i cel powołania komisji konkursowej, w szczególności zaś stanowiący charakter oraz brak cech wykonawczych tego powołania, przemawiają za przyznaniem radzie gminy, a nie wójtowi, uprawnienia w tym zakresie. Zupełnie inny charakter mają bowiem dalsze czynności konkursowe polegające na ogłoszeniu o konkursie, czy czynności związane z powiadamianiem przez właściwy podmiot, o jakich mowa w r.s.p.k. (par. 6 ust. 1, par. 7 ust. 1, par. 15 ust. 3 r.s.p.k.), a także czynności polegające na nawiązaniu stosunku pracy lub zawarciu umowy cywilnoprawnej z osobą wybraną w drodze konkursu.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 pkt 6, art. 49 ust. 2 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1638 ze zm.).
Par. 2 pkt 2, par. 3 ust. 1, par. 10 rozporządzenia ministra zdrowia z 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą (Dz.U. z 2012 r. poz. 182).