W naszym regionie trwają właśnie prace nad zmianą planu zagospodarowania przestrzennego województwa. Jakie skutki ma taki plan z perspektywy polityki przestrzennej gminy? Czy musimy analizować nowe zapisy i na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę?
Zakres planu województwa został określony w art. 39 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Plan ten nie jest aktem prawa miejscowego powszechnie wiążącym, ale wiąże gminy przy sporządzaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W kontekście najważniejszych dla gmin elementów należy szczególnie wyróżnić:

rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym; granice i zasady zagospodarowania obszarów funkcjonalnych o znaczeniu ponadregionalnym i, w zależności od potrzeb, także tych o znaczeniu regionalnym.

Kwalifikacja inwestycji
W kontekście tych pierwszych trzeba wskazać, że poszczególne inwestycje celu publicznego muszą wynikać z konkretnych dokumentów. W zależności od przypadku mogą być one różnie rozumiane i mieć różne formy (kwalifikacja w planie należy do zadań samorządu województwa). Oczywiście przy kwalifikacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu regionalnym organy województwa będą miały trochę większą swobodę manewru. Trzeba wciąż jednak pamiętać o kryteriach odróżniających inwestycję celu publicznego o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym. Obrazuje to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 22 marca 2007 r. (sygn. akt II SA/Gl 854/06), w którym wskazano, że budowa cmentarza komunalnego przez gminę nie staje się inwestycją o znaczeniu ponadlokalnym przez to, że gmina jest miastem na prawach powiatu, skoro zakładanie cmentarzy ustawowo określone zostało jako zadanie własne gminy. Nie jest również inwestycją o znaczeniu ponadlokalnym z tej przyczyny, że budowa cmentarza komunalnego została zaprojektowana na terenie dwóch jednostek, gdyż sąsiednia gmina w tym zakresie również realizuje zadania własne.
Rozmieszczenie i obszary funkcjonalne
Pojęcie „rozmieszczenie” inwestycji celu publicznego należy rozumieć w taki sposób, że nie chodzi tu o wskazanie ich szczegółowej lokalizacji. Na tym etapie nie zawsze bowiem jest to możliwe i nie zawsze jest przydatne. Przykładowo przy inwestycjach liniowych wystarczy wskazanie punktów, w których będą się one przecinały.
Z kolei przy wyznaczaniu obszarów funkcjonalnych o znaczeniu regionalnym samorząd województwa musi kierować się wypracowanymi przez siebie wcześniej kryteriami potwierdzającymi specyfikę poszczególnych terenów. To właśnie w skali regionalnej przesądza się o zakresie tej specyfiki i istotnych cechach danego terenu.
Z perspektywy (także finansowej) gmin trzeba pamiętać również o tym, że brak uwzględnienia w studium inwestycji celu publicznego wskazanej w planie zagospodarowania przestrzennego województwa może skutkować wydaniem zarządzenia zastępczego. Czyli specyficznej formy planu miejscowego wykonanego na koszt gminy przez wojewodę. Ponadto plan zagospodarowania przestrzennego województwa może stanowić podstawę do uzgodnień w procedurze wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Podstawa prawna
Art. 39 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1073 ze zm.).