Uszczelnienie przyznawania samorządom dotacji przy jednoczesnym ułatwieniu ich rozliczania, ujednolicenie wymiaru pensum dla psychologów, pedagogów i logopedów - zakłada przyjęty we wtorek przez Radę Ministrów projekt ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Projekt ustawy o finansowaniu zadań oświatowych przygotowało MEN. Jak podkreśliło CIR w komunikacie, proponowane rozwiązania porządkują system finansowania oświaty. "Przyjęty projekt wprowadza istotne zmiany nie tylko w sposobie finansowania oświaty, ale także w ustawie o Karcie Nauczyciela. To pierwszy etap planowanych rozwiązań, które docelowo uporządkują system finansowania zadań oświatowych, tak aby był on przejrzysty i łatwiejszy w stosowaniu przez organy prowadzące szkoły, w tym samorządy, a także dyrektorów szkół i innych placówek oświatowych" - zaznaczono.

Zgodnie z projektem dotacja z budżetu państwa dla samorządów dot. wychowania przedszkolnego naliczana będzie według organu prowadzącego i organu rejestrującego, a nie według położenia placówki przedszkolnej. W propozycji zaproponowano zmiany w dotacjach na podręczniki. "Szkoła będzie miała do wykorzystania łączną kwotę dotacji i to dyrektor szkoły zdecyduje o podziale pieniędzy na podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla danej klasy. W praktyce oznacza to, że dyrektor będzie mógł w uzasadnionych przypadkach zwiększyć np. koszt zakupu kompletu podręczników na jednego ucznia, tj. dokonać przesunięć środków finansowych między odpowiednimi klasami" - napisało CIR.

Jak podkreślono, jedną z najważniejszych zmian w kwestii dotowania placówek wychowania przedszkolnego, szkół i placówek będzie odejście od pojęcia "rodzaju szkoły" przy wyliczaniu dotacji. "Taka konstrukcja znacznie uprości system określania wysokości dotacji, wyeliminuje także pojawiające się wątpliwości i rozbieżności w systemie udzielania dotacji" - zwróciło uwagę CIR.

Projekt zakłada dodatki dla nauczycieli dyplomowych w wysokości 16 proc. kwoty bazowej (określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej). "Po raz pierwszy nauczyciele dyplomowani będą mogli otrzymać ten dodatek od 1 września 2020 r., a w docelowej wysokości pierwszy raz będzie można go otrzymać od 1 września 2022 r. (do tego czasu wysokość dodatku będzie corocznie rosła)" - czytamy w komunikacie.

Z 2 do 3 lat wydłuży się okres pracy niezbędny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz z 1 roku do 4 lat wydłuży się okres pracy konieczny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego. "Zmiana ta spowoduje, że podstawowa ścieżka awansu zawodowego wydłuży się z 10 do 15 lat, ale będzie też możliwość jej skrócenia. Będzie to zależeć od uzyskania oceny pracy na określonym poziomie" - wskazało CIR.

"Podstawowa ścieżka awansu zawodowego uwzględnia również wydłużony staż na stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do 1 roku i 9 miesięcy. Dłuższy czas trwania tego stażu pozwoli nauczycielowi na zaadaptowanie się w zawodzie i rozpoznanie predyspozycji do jego wykonywania" - dodano.

W projekcie określono tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego (z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradni psychologiczno-pedagogicznej) w wymiarze 22 godzin. Ujednolicono również pensum w wymiarze 20 godzin tygodniowo dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej. Wprowadzono także zasadę, że dyrektor i wicedyrektor szkoły oraz inni nauczyciele pełniący funkcje kierownicze w szkole nie mogą mieć przydzielonych godzin ponadwymiarowych, z wyłączeniem sytuacji, gdy jest to niezbędne do realizacji ramowego planu nauczania.

W rządowej propozycji określono wymiar i termin udzielenia urlopu wypoczynkowego nauczycielom zajmującym stanowiska kierownicze w szkole. Przewidziano również zmiany dotyczące udzielania nauczycielom urlopu dla poratowania zdrowia. "Urlop dla poratowania zdrowia będzie udzielany nauczycielowi w celu leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę. O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia będzie orzekał, na podstawie wydanego przez dyrektora szkoły skierowania na badania lekarskie, lekarz medycyny pracy, a nie jak dotychczas lekarz pierwszego kontaktu" - napisano.

Możliwe będzie korzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia leczenia uzdrowiskowego lub rehabilitacji uzdrowiskowej. Urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową dyrektor szkoły będzie udzielał na podstawie potwierdzonego skierowania na okres w nim ustalony.

"Z systemu oświaty usunięte zostanie stanowisko asystenta nauczyciela. Jednocześnie w celu umożliwienia kontynuacji wsparcia nauczyciela (...), zaproponowano przepis przejściowy, zgodnie z którym osoby zatrudnione w dniu wejścia w życie ustawy na stanowisku asystenta nauczyciela będą mogły być nadal zatrudnione na tym stanowisku na dotychczasowych zasadach nie dłużej niż do 31 sierpnia 2020 r" - czytamy w projekcie ustawy.

W projekcie zwrócono uwagę, że w celu zapewnienia odpowiedniej jakości procesu nauczania, m.in. w przedszkolach, szkołach oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych nauczyciele będą zatrudniani na podstawie umowy o pracę na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

CIR podkreślił, że zasadniczo wszystkie zmiany mają obowiązywać od 1 stycznia 2018 r. (część regulacji, np. zmiany w systemie awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli, a także wypłata dodatku za wyróżniającą pracę – ma wejść w życie w innych terminach).