Kierownik jednostki samorządu terytorialnego chce zwiększyć wydatki na remont i adaptacje szkół i przedszkoli w czasie wakacji. W tym celu chciałby dokonać zmian w gminnym budżecie. Czy musi taką decyzję konsultować z mieszkańcami?
Nie. Podstawowym aktem prawnym regulującym proces budżetowania w gminie jest ustawa o finansach publicznych. Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki, uchwalanym na rok budżetowy, czyli rok kalendarzowy. Projekt budżetu przygotowuje wójt/burmistrz/prezydent. Wójt gminy zobowiązany jest do przedłożenia – do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy – radzie gminy oraz regionalnej izbie obrachunkowej projektu uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami i informacją o stanie mienia komunalnego w celu zaopiniowania przez te instytucje.
Po przygotowaniu budżetu przez wójta trafia on do oceny przez komisję budżetową i ewentualnie dodatkowo inne komisje. Następnie jest poddawany pod głosowanie rady gminy. Ta może dokonać zmian w projekcie budżetu, jednak bez zgody wójta nie mogą to być zmiany zwiększające deficyt budżetowy, czyli zwiększenie wydatków bez określenia ich źródeł w dochodach gminy. W myśl art. 233 pkt 1 ustawy o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870) inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie zaś z art. 238 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 tej ustawy zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza i przedkłada projekt uchwały budżetowej organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej. Stosownie do art. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych ilekroć w ustawie jest mowa o zarządzie jednostki samorządu terytorialnego, rozumie się przez to też wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Żaden przepis nie obliguje formalnie ani organu wykonawczego, ani rady do poddawania projektu budżetu opiniowaniu czy też konsultacjom społecznym.
Bartosz Bator, adwokat z kancelarii adwokackiej BBP