Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych może być w pewnych sytuacjach wolne od podatku od spadków i darowizn.

Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega:

1. Nabycie własności rzeczy, które znajdują się na terenie Polski lub praw majątkowych, które są wykonywane tytułem:
- dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego;
- darowizny lub poleceń darczyńcy;
- zasiedzenia;
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
- zachowku, o ile nie został on uzyskany w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
- nieodpłatnej: renty użytkowania oraz służebności.





2. Nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci.

3. Nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

4. Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn pozwala jednak na zwolnienie z obowiązku podatkowego najbliższej rodziny, czyli małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochę, którzy nabyli własność rzeczy lub praw majątkowych. Aby skorzystać z takiego zwolnienia, trzeba pamiętać o kilku podstawowych kwestiach, czyli konieczności zgłoszenia w urzędzie skarbowym faktu nabycia rzeczy lub praw majątkowych w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu, który stwierdził nabycie spadku.

Ustawodawca określił również co nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Do katalogu czynności nie podlegających opodatkowaniu zalicza się:
- nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarów i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw;
- nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego;
- nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego;
- nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego;
- nabycie w drodze spadku kwoty składek emerytalnych na subkoncie.




Zwolnienia z podatku

Zwolnienia od podatku od spadków i darowizn są określone w art. 4 ustawy. Wśród nich można wymienić m.in.:

- zwolnienie dotyczące nabycia gospodarstw rolnych, tj. własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:
a. budynków mieszkalnych,
b. budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,
c. urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.


- nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone warunki oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na nabywcę;

- nabycie w drodze spadku lub zapisu windykacyjnego przez osoby zaliczane do I i II grupy podatkowej elementów i przedmiotów wyposażenia mieszkania.

W rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
- małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów – którzy należą do grupy I
- zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych – którzy należą do grupy II
- wszystkich innych podatników – którzy wg ustawy należą do grupy III.