Sposób wybierania radnych jest uzależniony od wielkości danej gminy. W gminie do 20 tys. mieszkańców o wyborze na radnego decyduje liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów. W gminach liczących powyżej 20 tys. obowiązuje system proporcjonalnego podziału mandatów pomiędzy listami.

Liczba wybieranych radnych

Liczba wybieranych radnych ustalana jest przez wojewodę na podstawie liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze działania danej rady.

W przypadku gmin, gdzie liczba ta nie przekracza 20 000 osób, w każdym okręgu wyborczym wybiera się od 1 do 5 radnych. W gminach liczących ponad 20 000 mieszkańców w utworzonych okręgach wybiera się od 5 do 8 radnych.

Radni są wybierani w okręgach wyborczych bezpośrednio spośród zgłoszonych kandydatów. Na jednego kandydata wyborca może oddać tylko jeden głos.

Mechanizm wyboru radnych

W gminie liczącej do 20 000 mieszkańców o wyborze na radnego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów. Natomiast w gminach zamieszkałych przez ponad 20 000 osób podziału mandatów pomiędzy listy kandydatów dokonuje się proporcjonalnie do łącznej liczby ważnie oddanych głosów odpowiednio na kandydatów danej listy. Stosuje się przy tym metodę d’Hondta. Polega ona na tym, że liczba głosów oddanych na każdą listę dzielona jest kolejno przez 1, 2, 3, 4 i w razie potrzeby dalsze liczby. Spośród wyników wybierana jest taka liczba największych ilorazów, która odpowiada liczbie mandatów do obsadzenia w danym okręgu wyborczym.

W podziale mandatów uczestniczą listy kandydatów wyłącznie tych komitetów wyborczych, na które oddano co najmniej 5 % ważnych głosów w skali gminy.