Zostałam zatrudniona na umowę o pracę, gdy byłam w ciąży – mówi pani Katarzyna. – Po kilku miesiącach wykonywania obowiązków dostałam zwolnienie lekarskie, a do dziś pozostaję na urlopie macierzyńskim. Niedawno otrzymałam decyzję ZUS, w której stwierdzono, iż umowa o pracę była fikcyjna i w rzeczywistości pozostawałam bezrobotna. Co robić – pyta zrozpaczona czytelniczka.
Z pozorną umową o pracę mamy do czynienia, jeżeli zarówno pracodawca, jak i pracownik mają świadomość, że obowiązki nie będą wykonywane. ZUS często kwestionuje istnienie stosunku pracy pomiędzy przedsiębiorcami a kobietami w ciąży. W takich przypadkach organ rentowy sugeruje, że strony zawarły umowę jedynie po to, aby pracownica uzyskała tytuł do ubezpieczenia. Zatrudniona może bowiem w trakcie urlopu macierzyńskiego liczyć na zasiłek finansowany przez ZUS.
Trzeba jednak wiedzieć, że prawo zabrania dyskryminowania kobiet w ciąży. Nie ma żadnych przeszkód, żeby taka osoba poszukiwała pracy i zatrudniła się mimo zbliżającego się terminu porodu. Inne podejście organu rentowego byłoby naruszeniem konstytucyjnej zasady równouprawnienia. Dlatego, aby odmówić objęcia ubezpieczeniem społecznym, ZUS musi mieć solidne podstawy. Decyzja organu rentowego winna więc zawierać stosowne uzasadnienie wskazujące, z jakich przyczyn odmówiono wypłacania zasiłku.
Pani Katarzyna powinna zapoznać się z argumentacją ZUS i niezwłocznie przygotować obronę, by odeprzeć zarzuty. W ciągu miesiąca od otrzymania decyzji trzeba bowiem złożyć odwołanie do sądu pracy za pośrednictwem organu rentowego. Wraz z nim należy przedstawić stosowne środki dowodowe. Na korzyść czytelniczki przemawiać będzie dokumentacja pracownicza, jeśli była rzetelnie prowadzona. Sąd niewątpliwie dopuści i przeprowadzi dowód z zeznań świadków. Współpracownicy pani Katarzyny mogą potwierdzić, że rzeczywiście wykonywała ona swe obowiązki zgodnie z umową. Dlatego trzeba przedstawić sądowi ich nazwiska i miejsca zamieszkania, aby mogli stawić się na rozprawę.
Gdy praca faktycznie była wykonywana, to czytelniczka nie powinna się obawiać, że zapadnie niekorzystny wyrok. Nie można bowiem uznać umowy za pozorną tylko ze względu na to, iż za zatrudniona pracowała w okresie ciąży.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963).