Jestem na świadczeniu rehabilitacyjnym. Mam okazję zarobić sporą kwotę, pracując przez zaledwie kilka dni. Czy gdybym podjął tę pracę, straciłbym świadczenie za cały okres i musiał zwrócić pobrane pieniądze – pyta pan Michał.
Działalność zarobkowa podczas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego jest sprzeczna z celem, jakiemu ma ono służyć. Jeśli czujemy się na tyle dobrze, że możemy pracować, powinniśmy skrócić okres pobierania świadczenia i podjąć zatrudnienie po uzyskaniu stosownego zaświadczenia od lekarza medycyny pracy. Trzeba też poinformować o tym wypłacającego pieniądze.
Nienależnie pobrane świadczenie trzeba oddać. ZUS wyda decyzję o jego zwrocie. Jeśli np. w wyniku kontroli wyjdzie na jaw, że w okresie, na który je przyznano, ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową albo wykorzystywał ten czas w sposób niezgodny z celem świadczenia, traci do niego prawo za cały miesiąc kalendarzowy, w trakcie którego podjął pracę, nawet gdyby trwała ona tylko kilka dni. Świadczenie jest bowiem przyznawane na okresy miesięczne. Jeśli w następnym miesiącu nie zdarzy się podobna sytuacja, pieniądze będą dalej wypłacane – aż do czasu, do którego zostały przyznane.
Gdy osoba pobierająca świadczenia sama zawiadomi zakład pracy lub ZUS o wystąpieniu okoliczności powodujących ustanie prawa do niego albo wstrzymania wypłaty, a mimo to pieniądze będą nadal wypłacane (czyli nie było tu żadnej winy pobierającego świadczenie), wówczas zwraca wyłącznie należność główną (nadpłatę) bez odsetek za zwłokę. W takiej sytuacji ZUS nie może domagać się oddania kwot nienależnie pobranych za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy.
Kwoty nienależnie pobranych świadczeń ustalone prawomocną decyzją oraz odsetek i kosztów upomnienia są potrącane z zasiłków bieżących oraz z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a jeżeli nie ma do nich prawa – są ściągane w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Tytułem wykonawczym jest decyzja ZUS.
Podstawa prawna
Art. 17, art. 22, art. 66 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 159). Art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 121).