Nieterminowe wypłacanie czy nawet niewypłacanie wynagrodzenia pracownikom nie jest w obecnych czasach niczym niezwykłym. Wielu przedsiębiorców, borykając się z problemami finansowymi, niekiedy nie jest w stanie pokryć należności z tytułu wynagrodzeń pracowniczych.

Nie oznacza to jednak, że pracownik ma być bierny, nawet jeśli działanie pracodawcy nie jest nacechowane negatywnie, ale jest konsekwencją złego stanu ekonomicznego. Pracownik w pierwszej kolejności może i powinien wezwać pracodawcę do zapłaty zaległego wynagrodzenia. Pojawia się jednak pytanie, co w sytuacji gdy strony stosunku pracy uregulowały w umowie o pracę wcześniejszy termin wypłaty należnego wynagrodzenia, ale pracodawca spóźnia się z jego wypłatą, przy czym opóźnienie to nie przekracza jednak ustawowego, maksymalnego terminu przewidzianego w przepisach KP. Czy w takiej sytuacji pracownikowi także służy prawo wezwania pracodawcy do zapłaty?

Zapłata wynagrodzenia obowiązkiem pracodawcy

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia. Obowiązek ten wypływa już z samego istnienia stosunku pracy łączącego pracodawcę z pracownikiem. Jak wynika z art. 22 KP, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (zob. R. Terlecki, N. Szok, Prawo pracy w praktyce, Warszawa 2015, s 173).

UWAGA! Niewypłacanie wynagrodzenia stanowi również wykroczenie pracodawcy przeciwko prawom pracownika.

Zasady wypłaty wynagrodzenia

Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli zdarzy się tak, że ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, to wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym.

Określenie wcześniejszego terminu wypłaty wynagrodzenia a zaległość w wypłacie wynagrodzenia

Zasadą jest, że wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (art. 85 § 2 KP). Niemniej jednak, obowiązek wypłaty wynagrodzenia za pracę w terminie wcześniejszym niż określony wyżej, jako korzystniejszy dla pracownika, może być wprowadzony m.in. umową o pracę. Przykładowo strony umówiły się, że wynagrodzenie płatne będzie ostatniego dnia miesiąca, za który wynagrodzenie przysługuje. Pojawia się zatem pytanie, co w sytuacji, gdy pracodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia, ale opóźnienie w wypłacie nie przekracza maksymalnego terminu przewidzianego w art. 85 § 2 KP? Jeżeli strony w umowie o pracę określiły wcześniejszy termin wypłaty wynagrodzenia to jest on dla pracodawcy wiążący i termin ten jest terminem stałym i ustalonym z góry w myśl przepisów Kodeksu pracy. Oznacza to, że niewypłacanie w tym terminie wynagrodzenia za pracę stanowi naruszenie podstawowego obowiązku pracodawcy prawidłowego i terminowego wypłacania wynagrodzenia, choćby opóźnienie w wypłacie nie przekraczało tego maksymalnego terminu przewidzianego w art. 85 § 2 KP. Dlatego też pracownik może wezwać pracodawcę do zapłaty zaległego wynagrodzenia.

UWAGA! W myśl utrwalonego w judykaturze poglądu przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika jest zarówno całkowite zaprzestanie przez pracodawcę wypłaty wynagrodzenia, jak i wypłacanie wynagrodzenia nieterminowo lub w zaniżonej wysokości.

Wezwanie do zapłaty [ wzór dokumentu ] >>

Podstawa prawna:
Art. 22, art. 55, art. 85, art. 282 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U.2014.1502 ) .

Orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 r. , sygn. akt I PK 197/14.

Natalia Szok, aplikant radcowski, redaktor SerwisPrawa.pl