W październiku ubiegłego roku podjęłam etatową pracę. Na pierwszy kilkudniowy urlop musiałam czekać aż do końca grudnia, gdyż podobno nie należał mi się wcześniej. Nie wiem, jak wygląda sytuacja z moim wypoczynkiem w tym roku, ponieważ umowę mam tylko do końca września. Czy już teraz mogę wybrać cały przysługujący mi urlop – pyta pani Magda.
Pierwsze dni wolne naliczane są w zależności od tego, czy są pierwszymi w życiu pracownika, czy już kolejnymi. Pracownikowi etatowemu w danym roku przysługuje – w zależności od stażu pracy – 20 lub 26 dni urlopu. Przez pierwsze 10 lat pracy (wraz z latami nauki) urlop nalicza się miesięcznie, biorąc za podstawę 20 dni urlopu: 1/12 z 20 dni = 1,66 dnia urlopu miesięcznie. Ten niepełny wynik trzeba zaokrąglać. Otóż w przypadku urlopu w pierwszym roku pracy kodeks pracy nie nakazuje zaokrąglania niepełnego dnia urlopu w górę do pełnego dnia. Dlatego też po miesiącu pracy pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze 1,66 dnia urlopu, co daje 13 godzin i 20 minut. Pracodawca może dać pracownikowi tylko jeden pełny dzień urlopu, a w drugim kazać część odpracować. Ale może też (choć nie musi) zaokrąglić ten urlop do pełnych dwóch dni, pamiętając, aby urlop pracownika w całym roku kalendarzowym nie przekroczył maksymalnego wymiaru, czyli w tym przypadku 20 dni.
Prawo do pierwszego w życiu urlopu nabywamy sukcesywnie za każdy przepracowany miesiąc. Co oznacza, że jeśli nowy pracownik chce iść na dłuższy urlop, musi czekać, aż nazbiera odpowiednią liczbę dni. Dlatego pani Magda w ubiegłym roku musiała czekać do końca grudnia. Ta zasada nie obowiązuje już jednak w kolejnym roku pracy. Jeśli pani Magdzie przedłużono umowę na 2015 rok, to w tym roku ma prawo do tzw. kolejnego urlopu (nie ma znaczenia, jak długo trwał staż w 2014 roku). Pracownik uzyskuje prawo do kolejnego urlopu z dniem 1 stycznia każdego roku. Skoro jednak umowa pani Magdy kończy się wraz z końcem września, ma ona prawo do 9/12 rocznego urlopu. Może dowolnie z niego korzystać, np. wykorzystać wszystkie dni od razu lub po kilka dni w każdym miesiącu. Pozostały urlop (3/12) wykorzysta w nowej pracy (jeśli ją podejmie). Urlop kolejny obligatoryjnie jest zaokrąglany do pełnego dnia w górę.
Nic nie stoi na przeszkodzie, by pracodawca stosował korzystniejsze przepisy dotyczące liczenia stażu pracy czy wymiaru urlopu wypoczynkowego, wynikające np. ze zbiorowego układu pracy albo regulaminu pracy
Podstawa prawna
Art. 152–168 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).