Od 1 stycznia wchodzą w życie poważne zmiany w ustawie o związkach zawodowych. Zobacz co przygotował ustawodawca.

1. Związki zawodowe dla osób wykonujących pracę zarobkową

Najważniejszą zmianą jest zmiana definicji osoby, która może przystąpić do związku. Dzięki zapisowi, że może być to osoba wykonująca pracę zarobkową, zrzeszanie się będzie możliwe nie tylko dla osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, ale także dla samozatrudnionych i pracujących na podstawie umów zlecenia i o dzieło.

Do związku będą mogły także przystąpić osoby, które nie wykonują pracy zarobkowej (wolontariusze, praktykanci), jeśli są związani z pracodawcą dłużej niż 6 miesięcy.

2. Podwyższenie progu reprezentatywności

Przy ustalaniu reprezentatywności zmieniono dotychczas obowiązujące progi:

- ponadzakładowa organizacja związkowa (art. 252 ustawy) ‒ zwiększono granicę z 10 proc. do 15 proc. ogółu osób wykonujących pracę zarobkową objętych zakresem działania statutu danej organizacji, nie mniej jednak niż 10 tys. osób wykonujących pracę zarobkową;
- zakładowa organizacja związkowa (art. 253 ustawy) ‒ zwiększono próg odpowiednio z 7 do 8 proc. (w przypadku związku zawodowego będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego) oraz z 10 do 15 proc. ‒ dotyczy to osób wykonujących pracę zarobkową, zatrudnionych u pracodawcy.

3. Uprawnienia związkowe

Nowelizacja gwarantuje innym niż pracownicy osobom wykonującym pracę zarobkową uprawnienia niezbędne do wykonywania działalności związkowej, jak możliwość zwolnienia od pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności czy szczególną ochronę działaczy związkowych przed rozwiązaniem lub niekorzystną zmianą umowy.

4. Odszkodowanie

Osoby zatrudnione na innej podstawie niż umowa o pracę, będą miały prawo do dochodzenia swoich roszczeń, ale nie będą miały prawa domagania się przywrócenia do pracy, jeśli zostały niesłusznie zwolnione. Będą natomiast mogły dochodzić rekompensaty pieniężnej (i uzupełniająco odszkodowania lub zadośćuczynienia) w przypadku rozwiązania lub niekorzystnej zmiany umowy przez pracodawcę bez uzyskania zgody zarządu związku zawodowego

5. Rozszerzenie ochrony

Ochronie stosunku prawnego podlegają:

• wskazani członkowie zarządu zakładowej organizacji związkowej,

• wskazane osoby wykonujące pracę zarobkową będące członkami zakładowej organizacji związkowej, upoważnione do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy

• wskazane uchwałą komitetu założycielskiego osoby wykonujące pracę zarobkową,

• osoby wykonujące pracę zarobkową pełniące z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją związkową, korzystające u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.