Choć Komisja Europejska udostępniła elektroniczny system przepływu informacji między instytucjami z różnych krajów, polski ubezpieczyciel jeszcze do niego nie przystąpił. A czas ma do lipca 2019 r.
Przepisy koordynujące systemy ubezpieczeniowe w krajach Unii Europejskiej wymagają od narodowych instytucji ubezpieczeniowych ścisłej współpracy. Obowiązki takie wynikają z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Jednym z nich jest udzielanie informacji swoim odpowiednikom w innych państwach o stażu ubezpieczeniowym i pobieranych świadczeniach przez osoby, które pracowały w więcej niż jednym kraju członkowskim i wystąpiły o doliczenie tego okresu. Tego typu dane obecnie są przekazywane na specjalnych papierowych formularzach, co znacznie przedłuża proces przyznawania świadczeń w sytuacji, gdy ubezpieczony żąda doliczenia stażu ubezpieczeniowego osiągniętego w innych krajach. Docelowo wymiana danych ma się odbywać elektronicznie, ku czemu Komisja Europejska poczyniła pierwsze kroki. W lipcu tego roku udostępniła wreszcie instytucjom ubezpieczeniowym system elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (Electronic Exchange of Social Security Information – EESSI).
Co to jest
Jak czytamy na stronie KE, EESSI to system informatyczny, który ma przyspieszać i ułatwić wymianę informacji między instytucjami zabezpieczenia społecznego we wszystkich krajach UE oraz zwiększa jej bezpieczeństwo zgodnie z wymogami określonymi w unijnych przepisach. Komisja zapewnia, że we wszelkich sprawach dotyczących zabezpieczenia społecznego wymiana informacji między instytucjami poszczególnych krajów będzie się odbywać za pośrednictwem EESSI, a instytucje ubezpieczeniowe będą mogły dokonywać wymiany standardowych dokumentów elektronicznych w oparciu o wspólnie uzgodnione procedury. Dokumenty będą przesyłane przez EESSI do odbiorców w innym państwie członkowskim. Dzięki rejestrowi krajowych instytucji pracownikom urzędów ds. zabezpieczenia społecznego łatwiej będzie identyfikować adresatów w innych krajach Unii. EESSI ma objąć swoim działaniem kraje UE, ale także Liechtenstein, Norwegię, Islandię oraz Szwajcarię. System został udostępniony w lipcu tego roku, ale uczestnicy projektu mają aż dwa lata na jego wdrożenie. Do tego czasu niektóre kraje nadal będą wymieniały się informacjami w tradycyjny, papierowy sposób.
Jakie korzyści dla ubezpieczonych
Zdaniem Komisji Europejskiej EESSI przyspieszy wymianę informacji między krajowymi instytucjami ubezpieczeniowymi, a to pozwoli na szybsze rozpatrywanie spraw, a więc także szybsze obliczanie i wypłacanie świadczeń. Nie udostępniono przy tym szerszych informacji na temat systemu, ale skoro ma to być jedynie platforma wymiany danych, to ktoś te dane będzie musiał jednak wprowadzić. I tu rodzi się obawa, że chociaż sam proces przesyłu informacji będzie rzeczywiście szybszy, to niekoniecznie jednak przyspieszy to cały proces przyznania świadczenia.
Komisja Europejska zwraca też uwagę na inne pozytywne aspekty EESSI. Podkreśla, że system jest wielojęzyczny, a więc instytucje ubezpieczeniowe z danego kraju będą mogły się posługiwać dokumentami elektronicznymi w swoim własnym języku. Zapewnia, że EESSI posiada zabezpieczenia zapobiegające nadużyciom i gwarantujące poprawność i kompletność wymienianych informacji. Nie przedstawiono jednak żadnych konkretów, na czym polegają takie zabezpieczenia.
Dane osobowe są bezpieczne
EESSI ma zapewnić bezpieczne przetwarzanie danych osobowych, a to między innymi dlatego, że system jest jedynie infrastrukturą do transgranicznej elektronicznej wymiany danych między instytucjami ubezpieczeniowymi. Nie zostanie jednak utworzona żadna baza danych służąca do przechowywania takich informacji i danych osobowych na szczeblu centralnym. Nie ma więc obawy, że oto KE tworzy ogólnoeuropejską bazę informacji o ubezpieczonych. Wiadomości przesyłane między instytucjami mają mieć ograniczonych adresatów, a same państwa uczestniczące w projekcie są odpowiedzialne za zapewnienie wysokich standardów ochrony danych. Komisji Europejska podkreśla, że EESSI spełnia najnowsze standardy w zakresie bezpieczeństwa informatycznego.
Art. 2 ust. 2 rozporządzenia 987/2009
Instytucje niezwłocznie dostarczają lub wymieniają między sobą wszystkie dane niezbędne dla ustanowienia i określenia praw i obowiązków osób, do których ma zastosowanie rozporządzenie [rozporządzenie 883/2004].
Przekazywanie danych między państwami członkowskimi odbywa się bezpośrednio pomiędzy samymi instytucjami lub za pośrednictwem instytucji łącznikowych.
Art. 4 ust. 2 rozporządzenia 987/2009
Przekazywanie danych między instytucjami lub instytucjami łącznikowymi odbywa się drogą elektroniczną w sposób bezpośredni lub za pośrednictwem punktów kontaktowych w ramach wspólnej bezpiecznej sieci, która może zapewnić poufność i ochronę wymiany danych.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE z 2004 r. L 166, s. 1).
Rozporządzenie Rady i Parlamentu Europejskiego nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE z 2009 r. L 284, s. 1).