Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego ma prawo do obniżonego wymiaru czasu pracy. Jednak o zmniejszenie wymiaru etatu pracownika może się starać również pracodawca.

Rodzaj umowy o pracę i wymiar czasu pracy powinien zostać określony już przy zawieraniu kontraktu. Urlop i okres wypowiedzenia: 4 prawa pracownika, jakie gwarantuje mu umowa o pracę>>

Jak zmniejszyć etat? Zmiany warunków zapisanych w umowie można dokonać poprzez podpisanie aneksu do istniejącej i trwającej umowy o pracę, czyli zmieniając umowę na mocy porozumienia stron. W drodze porozumienia zmieniającego obydwie strony mogą dokonywać zmian w treści umowy o pracę (na czas nieokreślony, jak i kontraktu terminowego). Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą więc wystąpić z propozycją zmiany warunków pracy i płacy - jednocześnie żadna ze stron nie ma obowiązku zgadzać się na złożona jej propozycję. Odprawa i zasiłek: Co traci osoba odchodząca za porozumieniem stron>>

Jeżeli jednak to pracownik nie przyjmuje propozycji pracodawca, szef może dokonać tzw. wypowiedzenia zmieniającego. Takie wypowiedzenie może złożyć wyłącznie pracodawca, a może ono dotyczyć tylko zmian w umowie dotyczących pracy i (lub) płacy. Przedmiotem zmiany nie może być więc sam rodzaj umowy o pracę, a wypowiadane warunki pracy muszą być istotne i pogarszać sytuację zatrudnionego. Może chodzić na przykład o zmianę organizacji pracy lub pozbawienie pracownika dodatkowego świadczenia, albo wydłużenie lub obniżenie wymiaru czasu pracy.

Co zmienia się wraz ze zmniejszeniem etatu? Zmniejszenie wymiaru etatu jest więc traktowane jak wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy. Wraz ze zmianą wymiaru etatu zmniejsza się czas pracy zatrudnionego oraz zazwyczaj także jego wynagrodzenie. Przy czym zmiany kwoty wynagrodzenia należy dokonać w treści umowy o pracę.

Zmniejszenie wymiaru etatu pociąga za sobą zmianę wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika. Zatrudniony nie nabywa go z góry za każdy rok kalendarzowy (jak ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>), ale urlop jest liczony proporcjonalnie. Jest to zatem urlop cząstkowy nabywany z dołu, czyli przysługujący za każdy przepracowany miesiąc - w wymiarze 1/12 wypoczynku przysługującego po przepracowanym roku. Więcej o urlopie proporcjonalnym czytaj tutaj>>

Zmniejszenie etatu przy urlopie wychowawczym. Jednak także sam pracownik może złożyć u pracodawcy wniosek o zmniejszenie wymiaru czasu pracy, a przełożony nie może mu w tym wypadku odmówić. Chodzi o sytuację, gdy pracownik jest uprawniony do urlopu wychowawczego oraz:

  • jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę,
  • posiada co najmniej 6-miesięczny staż pracy, do którego wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u poprzednich pracodawców (także z przerwami),
  • sprawuje opiekę nad dzieckiem do 4 lat.

Obniżony wymiar czasu pracy nie może być w tym wypadku mniejszy niż połowa etatu. Z tej opcji mogą skorzystać obydwoje rodzice, ale nie w tym samym czasie, dlatego razem z wnioskiem matka lub ojciec składają oświadczenie, że partner nie korzysta z tego uprawnienia.

Zmniejszenie etatu rodzica nie wymaga dokonywania zmian w umowie o pracę - nie jest potrzebny aneks do kontraktu.