Część załogi w firmie nie obchodzi świąt rzymskokatolickich. Czy w związku z tym pracodawca powinien udzielić im wolnego w dni świąteczne zgodne z wyznawaną przez nich religią?
Agnieszka Struk-Jaroć radca prawny z Kancelarii Chałas i Wspólnicy / Dziennik Gazeta Prawna
Wolne od wykonywania obowiązków są niedziele oraz dni enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 90). Oprócz świąt państwowych, jak np. 3 maja, w przepisie tym wymienione zostały również święta katolickie, np. Boże Narodzenie (25–26 grudnia).
Osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi, mogą starać się o zwolnienie od pracy na czas niezbędny do ich obchodzenia. Warunkiem jego udzielenia jest – co do zasady – obowiązek odpracowania tego czasu, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za wykonywanie obowiązków w dni ustawowo wolne od pracy lub w nadgodzinach. Takie podstawowe uprawnienie zawarte jest w ustawie z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 231, poz. 1965 ze zm).
Prośbę o udzielenie zwolnienia zatrudniony powinien zgłosić pracodawcy co najmniej 7 dni przed planowanym dniem wolnym. W odpowiedzi ten ostatni musi zawiadomić podwładnego o warunkach odpracowania czasu wolnego (nie później niż 3 dni przed dniem świątecznym dla pracownika). Powyższej zasady nie stosuje się w przypadku świąt religijnych przypadających w określonym dniu każdego tygodnia. Pracodawca – na prośbę zatrudnionego – ustala wówczas dla niego indywidualny rozkład czasu pracy. Takie reguły wynikają z rozporządzenia normującego te kwestie (z 11 marca 1999 r., Dz.U. nr 26, poz. 235). Warto wspomnieć, że zatrudniający powinien wyrazić zgodę na zwolnienie od pracy, o które wnioskuje podwładny. W przeciwnym razie może dopuścić się dyskryminacji ze względu na wyznawaną religię.
W praktyce może zdarzyć się, że np. dniami wolnymi dla zatrudnionego będą zarówno 25–26 grudnia, jak i dni, w których Boże Narodzenie jest wyznaczone zgodnie z jego religią. Jeśli to „drugie” Boże Narodzenie nie będzie wypadało w dniu ustawowo wolnym od pracy, a on w odpowiednim terminie złoży wniosek o zwolnienie od wykonywania obowiązków, będzie mógł nie przyjść do pracy (ale oczywiście będzie musiał odpracować ten czas).