Katarzyna Wojciechowska, radca prawny / Dziennik Gazeta Prawna
Michał Wołoszczuk, radca prawny / Dziennik Gazeta Prawna
Krzysztof Kubik, radca prawny / Dziennik Gazeta Prawna
Natalia Kotłowska, aplikant radcowski / Dziennik Gazeta Prawna
Po ponad trzech latach od rozpoczęcia rządowych prac legislacyjnych nad zmianami do ustawy z 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615) i ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1497 ze zm.; dalej: u.k.k. lub ustawa) doszło do uchwalenia tzw. ustawy antylichwiarskiej, czyli ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1357; dalej: nowelizacja).
Cel nowelizacji
Głównym celem nowelizacji jest zwiększenie poziomu ochrony klientów instytucji finansowych, w szczególności konsumentów korzystających z usług podmiotów działających w sferze nieobjętej obowiązkiem posiadania zezwolenia na działalność w zakresie usług finansowych, m.in. przez rozszerzenie uprawnień kontrolnych Komisji Nadzoru Finansowego czy też wprowadzenie ustawowych ram działania pozabankowych firm pożyczkowych (nazwanych przez nowelizację instytucjami pożyczkowymi). W odniesieniu zaś do kredytu konsumenckiego podlegającego ustawie podstawowym celem jest ograniczenie pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego oraz ustanowienie limitu dla opłat windykacyjnych i karnych odsetek.
Zakres zmian
Wśród wprowadzanych nowelizacją rozwiązań na gruncie u.k.k. jest m.in. limit kosztów pożyczki, takich jak ubezpieczenia i opłaty dodatkowe. Po zmianach suma pozaodsetkowych kosztów kredytu nie będzie mogła przekroczyć 25 proc. całkowitej kwoty kredytu i dodatkowo 30 proc. całkowitej kwoty kredytu konsumenckiego w stosunku rocznym. Kolejny nowy limit będzie dotyczył kosztów windykacyjnych. Inną zmianą wprowadzoną przez nowelizację, a mającą na celu ochronę konsumentów, jest procedura dodana przez art. 28a u.k.k., zgodnie z którą opłaty i inne koszty uiszczone przez konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt podlegają zwrotowi, w przypadku gdy taka umowa nie została zawarta lub kwota kredytu nie została wpłacona przez kredytodawcę w terminie wskazanym w umowie.
Do tej pory pożyczkową działaność pozabankową można było założyć bardzo łatwo – w zasadzie tak samo jak każdą inną zwykłą działalność gospodarczą (np. produkcyjną, usługową itp.). Nie było żadnych wymagań co do formy prawnej.
Teraz to się nieco zmieni. Między innymi ustanowiono wymóg prowadzenia działalności w formie spółki kapitałowej, jednocześnie wprowadzając minimalny kapitał firmy pożyczkowej w wysokości 200 tys. zł oraz wymóg niekaralności zarządu firmy pożyczkowej.
W przedstawionym państwu dodatku omawiamy najważniejsze zmiany, wskazując ewentualne niejasności, które mogą rodzić wątpliwości interpretacyjne.
Wejście w życie
Prezydent podpisał nowelizację 25 sierpnia 2015 r., a została ona ogłoszona w Dzienniku Ustaw z 10 września 2015 r. Część przepisów wchodzi w życie po upływie 30 dni, czyli 11 października. Jednakże główne zmiany w zakresie działalności instytucji pożyczkowych wchodzą w życie po 6 miesiącach (czyli 11 marca 2016 r.). Firmy mają zatem jeszcze około pół roku na przygotowania.
Cały dodatek dostępny w eDGP
Dodatek przygotowali eksperci kancelarii prawnej D.Dobkowski sp.k. stowarzyszonej z KPMG w Polsce