Nowelizacja Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, która wejdzie w życie już za tydzień, 18 stycznia 2015 r., zwiększa uprawnienia prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz przewiduje znacznie wyższe sankcje dla przedsiębiorców za łamanie przepisów.

Nowelizacja wprowadza m.in. nową instytucję jaką jest kara grzywny do 2 000 000 zł dla osób zarządzających przedsiębiorstwami, które umyślnie weszły w porozumienie kartelowe. Ustawowa definicja „osoby zarządzającej” stanowi przy tym katalog otwarty, co może powodować wątpliwości przy stosowaniu tego przepisu. Przy ustalaniu wysokości kary przewidziano przejście z kryterium przychodu na kryterium obrotu, co należy ocenić pozytywnie. Takie rozwiązanie powinno bowiem urealnić podstawę naliczania nakładanych kar poprzez eliminację przychodów występujących okazjonalnie. Wydłużono także okres przedawnienia w sprawach praktyk ograniczających konkurencję z 1 roku do 5 lat.

Nowela wprowadza zmiany dotyczące wydłużenia dopuszczalnych terminów postępowań. Przewiduje także rozszerzenie uprawnień kontrolnych UOKiK oraz wprowadza szereg uprawnień, które upoważniają Urząd do głębokiej ingerencji w stosunki gospodarcze, m.in. poprzez nakazanie zmiany warunków umów czy zapewnienie dostawy określonych produktów lub świadczenia określonych usług na niedyskryminacyjnych warunkach.

Nowelizacja ustawy przewiduje również możliwość publicznego ostrzegania przez prezesa UOKIK o podejrzeniu naruszania zbiorowych interesów konsumentów przez przedsiębiorcę, jeśli – nieuczciwa w ocenie UOKiK – praktyka przedsiębiorcy (skierowana do szerokiego kręgu odbiorców) może narazić konsumentów na znaczne straty finansowe lub niekorzystne skutki.

W przypadku gdy przedsiębiorca samodzielnie poinformuje prezesa UOKiK o stosowaniu niedozwolonej praktyki, nowelizacja ustawy przewiduje możliwość złagodzenia kary lub nawet odstąpienia od jej wymierzenia (tzw. leniency). Wprowadzono także instytucję dobrowolnego poddania się karze pieniężnej, która umożliwia obniżenie kary o 10%. Kierunek zmiany należy ocenić pozytywnie, jednak obniżka kary jedynie o 10% wydaje się zbyt mało zachęcająca i prawdopodobnie spowoduje, że instytucja ta będzie stosowana jedynie w przypadkach ewidentnych naruszeń.

adw. Radosław Płonka, ekspert prawny BCC, Kancelaria Płonka Ozga, e-mail: radoslaw.plonka@bcc.org.pl