1 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. poz. 2361; dalej: ustawa). Stać się ona ma główną ustawą – swoistą biblią – regulującą zasady działalności branży turystycznej.
Nowa regulacja określa warunki oferowania, sprzedaży i realizacji imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także za granicą – jeżeli umowy z podróżnymi są zawierane przez przedsiębiorców turystycznych mających siedzibę w Polsce. Ponadto reguluje zasady funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.

Unijne wymogi

Ustawa wdraża do krajowego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającą rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającą dyrektywę Rady 90/314/EWG (Dz. Urz. UE L 326 s.1; dalej: dyrektywa 2015/2302). Nowe regulacje zastąpią dyrektywę z 1990 r.
Dlaczego zdecydowano się wprowadzić zmiany? Uznano, że dotychczasowa dyrektywa, a w ślad za nią również polska ustawa, nie odpowiadają już realiom rynkowym. I rzeczywiście – przepisy regulujące kwestię usług turystycznych (i to zarówno na gruncie prawa polskiego, jak i prawa unijnego) przestały nadążać za dynamicznymi zmianami zachodzącymi na tym rynku, wyrażającymi się choćby w nieustannym poszerzaniu się kanałów dystrybucji tych usług, jak choćby o oferty internetowe, w zwiększeniu indywidualizacji przygotowanych ofert imprez turystycznych oraz w możliwości wybierania i łączenia przez podróżnych różnych usług turystycznych. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy, wiele aspektów tego rynku pozostawało całkowicie lub częściowo nieuregulowane przepisami. Ten stan rzeczy nie tylko wywoływał niepewność na rynku usług turystycznych, lecz przede wszystkim nie zapewniał korzystającym z tych usług dostępu do wyczerpujących informacji o szczegółach ofert oraz niezbędnego zabezpieczenia na wypadek ich niewykonania lub nienależytego wykonania, bądź w przypadku niewypłacalności. Zdecydowano się zatem na wdrożenie nowej dyrektywy 2015/2302, która aktualizuje i poszerza istniejące uregulowania prawne dotyczące turystyki oraz zobowiązuje państwa członkowskie do maksymalnej harmonizacji w tym zakresie.
Hotelarskie usługi w starej, ale odmienionej ustawie
Wprowadzenie nowej ustawy o imprezach turystycznych oznaczało konieczność zasadniczych zmian w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1553 ze zm.). Między innymi wyrażają się one w zmianie tytułu samej ustawy na ustawę „o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych” (pod taką funkcjonuje ona od 1 lipca). Na nowo kreślono również przedmiot ustawy, jak również podmioty objęte jej przepisami. Ustawa z 1997 r. w nowym brzmieniu będzie określać wyłącznie warunki świadczenia usług hotelarskich oraz usług pilotów wycieczek i przewodników turystycznych na terytorium RP, a także za granicą, jeżeli umowy z podróżnymi o świadczenie tych usług są zawierane na terenie Polski.
Natomiast uchylone zostały przepisy tej ustawy dotyczące organizatorów turystyki, pośredników turystycznych i agentów turystycznych, ponieważ ta materia została uregulowana właśnie w nowej ustawie o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Omawiane zmiany doprowadziły również do wykreślenia innych przepisów z ustawy o usługach turystycznych, które zostały przeniesione do ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Do tej grupy należy zaliczyć przepisy regulujące: Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, kwestię ochrony klientów, kary pieniężne i przepisy karne oraz odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem od 1 lipca 2018 r. ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (poprzednio: ustawa o usługach turystycznych) reguluje wyłącznie kwestie określone w jej tytule.