Jestem dilerem samochodów. Jeden z klientów zarzucił mi, że we wzorcu umowy stosuję niedozwoloną klauzulę. Dotyczy ona wzrostu ceny sprzedaży w przypadku podwyższenia standardu auta wynikającego z decyzji producenta. Czy rzeczywiście taki zapis jest niedozwolony?
Tak, taki zapis wzorca umowy jest niedozwolony. Pogląd ten potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3 lutego 2016 r. (sygn. akt VI ACa 15/15). Stosowany przez czytelnika zapis rażąco narusza interesy konsumentów. Wysokość zapłaty może mieć istotne znaczenie przy zakupie danego modelu samochodu, w szczególności że zakup pojazdu zazwyczaj jest związany z dużym nakładem finansowym i bez wątpienia jakakolwiek modyfikacja może być uciążliwa dla konsumenta. Standard samochodu, czyli chociażby określone wyposażenie, stanowi ważny czynnik przy podejmowaniu decyzji o zakupie danego modelu.
Ponadto wskazany zapis może naruszać interes ekonomiczny. Zgodnie z treścią ww. klauzuli konsument może bowiem zostać obciążony dodatkowymi kosztami w przypadku zmiany ceny/standardu samochodu. Przedsiębiorca, stosując zwroty nieprecyzyjne, zastrzega sobie prawo do zmiany (istotnych postanowień) umowy od czynników zależnych wyłącznie od woli producenta. Tym samym przerzuca ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej na konsumenta.
Proponowany wzorzec umowny ma charakter adhezyjny, tryb zawierania umów pozbawiony jest elementu negocjacji. Konsument nie ma wpływu na brzmienie poszczególnych postanowień umowy. Taka klauzula może narażać go na straty finansowe. Zmiana istotnych elementów umowy powinna być uprzednio zaakceptowana przez konsumenta, a w przypadku braku akceptacji – musi on dysponować uprawnieniem do odstąpienia od umowy bez ponoszenia konsekwencji finansowych.
Podstawa prawna
Art. 3851 par. 1, art. 3853 pkt 10 i pkt 20 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).