Czytelnik rozwiódł się z żoną. Orzeczenie uprawomocniło się w połowie stycznia 2014 r. Byli małżonkowie pozostają jednak w dobrych relacjach. Mężczyzna pyta, czy za zeszły rok może się rozliczyć wspólnie z byłą żoną.

TAK. Pod warunkiem że małżonkowie spełniają następujące warunki: cały zeszły rok pozostawali ze sobą w związku małżeńskim i przez ten czas istniała między nimi wspólność majątkowa. Wprawdzie sąd orzekł o rozwodzie w 2013 r., ale wyrok uprawomocnił się dopiero w 2014 r. Małżonkowie zachowują więc prawo do wspólnego rozliczenia za 2013 r. (o ile przez cały zeszły rok mieli wspólność majątkową).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o PIT małżonkowie mogą być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów po wcześniejszym odliczeniu, odrębnie przez każdego z nich, składek ubezpieczeniowych i niektórych ulg podatkowych. Podatek w takiej sytuacji jest równy podwójnej wysokości daniny obliczonej od połowy łącznych dochodów.
Czytelnik ustanowił w trakcie 2013 r. rozdzielność majątkową. We wcześniejszych latach rozliczał się wspólnie z małżonką. Chciałby również za 2013 r. skorzystać z preferencyjnego opodatkowania wspólnych dochodów z małżonką, tak jak to robił za poprzednie lata. Pyta, czy będzie to możliwe.
NIE. Małżonkowie mogą opodatkować dochody łącznie pod warunkiem, że byli przez cały rok małżeństwem oraz że przez ten czas istniała między nimi wspólność majątkowa. Warunki te trzeba spełnić łącznie, co oznacza, że w razie zmiany majątkowego ustroju małżeńskiego, czyli ustanowienia rozdzielności majątkowej, nie będzie możliwości wspólnego rozliczenia. Potwierdził to m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 12 lipca 2011 r. (sygn. akt I SA/Gl 1272/10). Wyrok dotyczy małżonków, którzy w umowie zawartej przed notariuszem wyłączyli wspólność ustawową majątkową małżeńską.
Sąd orzekł, że ze względu na art. 6 ust. 2 ustawy o PIT małżonkowie nie mogą opodatkować swoich dochodów wspólnie, jeśli przez cały poprzedni rok nie pozostawali we wspólności majątkowej. Skoro zdecydowali się na podpisanie umowy notarialnej, w której ustanowili rozdzielność majątkową, to stracili prawo do wspólnego rozliczenia.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 2–3a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.)