Osoby zatrudnione jako opiekunki dzieci nie muszą zgłaszać umowy uaktywniającej w urzędzie skarbowym. Informacja taka trafia do ZUS.
Rozpoczął się właśnie 5. miesiąc, gdy rodzice mogą zatrudniać do opieki nad dziećmi nianie na podstawie umowy uaktywniającej. Do ZUS do połowy stycznia zostało zgłoszonych 5 tys. tego typu umów. W urzędach skarbowych nie można określić skali zatrudnienia w tej formie. Wszystko dlatego, że rodzic podpisujący umowę na opiekę nad dzieckiem nie musi informować o tym skarbówki. Niania dopiero w zeznaniu podatkowym będzie musiała wykazać dochody z tego tytułu.
– Ponieważ niania dochody w zeznaniu wykazuje jako przychody z innych źródeł, ciężko będzie ustalić liczbę osób zarabiających na opiece nad dzieckiem do lat 3 – ocenia Anna Raca z Izby Skarbowej w Szczecinie.

Podpisanie umowy

Umowa z nianią zawierana jest w formie pisemnej między nianią a rodzicem/rodzicami dziecka. Maciej Cichański z Izby Skarbowej w Bydgoszczy wyjaśnia, że jest to umową o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.
– Do Urzędu Skarbowego w Świebodzinie zgłosiły się 3 podmioty świadczące usługi opieki dziennej nad dziećmi (2 organizacje i 1 osoba fizyczna), a Urząd Skarbowy w Gorzowie Wlkp. odnotował 1 przypadek rejestracji niani w formie jednoosobowej działalności gospodarczej – wylicza Andrzej Pieczko z Izby Skarbowej w Zielonej Górze.
W woj. opolskim odnotowano jeden przypadek zgłoszenia niani do urzędu skarbowego.

PIT od przychodów

Osoby zajmujące się opieką nad dziećmi rozliczają się samodzielnie z podatku dochodowego. Marta Szpakowska z Izby Skarbowej w Lublinie podkreśla, że PIT może być przez nie płacony w formie miesięcznych zaliczek bądź wykazany jako dochód w PIT-36.
– Chociaż opieka nad dzieckiem sprawowana jest na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy o zleceniu, to osiągane przez nianię z tego tytułu przychody nie stanowią przychodów z działalności wykonywanej osobiście – zastrzega Anna Raca ze szczecińskiej izby skarbowej.
Przychody z umowy cywilnoprawnej zawartej między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej traktuje się jako przychody z innych źródeł. Opodatkowane są one na zasadach skali PIT (ze stawkami 18 i 32 proc.), a obowiązek rozliczenia podatku ciąży na podatniku osiągającym te przychody.
– Podstawą obliczenia zaliczki na podatek jest dochód, który ustala się jako różnicę pomiędzy uzyskanym w danym miesiącu przychodem a kosztami jego uzyskania – dodaje Anna Raca.
Rodzic dziecka nie jest płatnikiem podatku dochodowego z tytułu zawartej z nianią umowy. Oznacza to – jak podkreśla Maciej Cichański – że nie ciąży na nim obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanego wynagrodzenia ani nie ma obowiązku sporządzenia i przekazania niani lub organowi podatkowemu deklaracji i informacji podatkowych (PIT-11, PIT-4R).

Nianie mają pytania

Mimo że urząd skarbowy nie rejestruje umów zawieranych z nianiami, osoby zatrudniane w tej formie mają wiele wątpliwości dotyczących rozliczeń podatkowych. Krajowa Informacja Podatkowa odnotowała znaczny wzrost telefonów z tej tematyki.

Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko

– Liczbę pytań można szacować na kilkadziesiąt – stwierdza Andrzej Pieczko.
W Urzędzie Skarbowym Warszawa-Wola ok. 20 – 30 osób pytało o obowiązki przy zatrudnianiu niań.
A jakie problemy mieli podatnicy? Przykładowo klienci Urzędu Skarbowego w Gorzowie chcieli wiedzieć, jakich formalności należy dopełnić w związku z zatrudnieniem niani. Z kolei klienci Urzędu Skarbowego w Żaganiu pytają o sposób opodatkowania i wypełniania zeznania, obowiązek płacenia zaliczek.