Spółka może jednorazowo zaliczyć do kosztów wydatki na prace rozwojowe, bez względu na to, czy dotyczą one wartości niematerialnych i prawnych – orzekł NSA.

Sprawa dotyczyła badań przemysłowych i prac rozwojowych zmierzających do stworzenia prototypu lokomotywy. Miały być one dofinansowane i w związku z tym została zawarta umowa, której sygnatariuszami byli: spółka (wnioskodawca), wykonawca oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego. Wykonawca zobowiązał się do przeniesienia spółce autorskich praw majątkowych do dokumentacji lokomotywy.
Projekt został podzielony na trzy etapy, z czego ministerstwo dofinansowało tylko pierwszy i drugi, bo w ich ramach miał powstać prototyp lokomotywy. Trzeci etap obejmował już prace wdrożeniowo-inwestycyjne. A ponieważ nie był on dofinansowany, więc spółka mogła wykorzystać prototyp do celów komercyjnych. Postanowiła go sprzedać.
Spór dotyczył rozliczenia poniesionych kosztów. Spółka uważała, że wydatki związane z realizacją projektu są kosztami prac rozwojowych, które można odliczyć jednorazowo w roku podatkowym, w którym zostały zakończone prace. Jej zdaniem sam fakt przeniesienia na nią autorskich praw do dokumentacji nie oznacza, że powinna je amortyzować jako wartości niematerialne i prawne. Twierdziła, że może wybrać, czy wydatki na wytworzenie nowego produktu lub technologii traktować jako wartość niematerialną i prawną i amortyzować, czy od razu ująć ją w kosztach podatkowych.
Dyrektor izby skarbowej nie zgodził się ze spółką. Stwierdził, że koszty prac obejmujące dwa pierwsze etapy stanowią wartość niematerialną i prawną, a więc należy je amortyzować przez minimum 12 miesięcy. Uznał, że spółka może zaliczyć bezpośrednio do kosztów jedynie wydatki na wytworzenie prototypu poniesione w trzecim etapie.
Zarówno WSA w Bydgoszczy, jak i NSA uznały tę interpretację za błędną. Potwierdziły, że zgodnie z art. 15 ust. 4a ustawy o CIT spółka może wybrać sposób zaliczania kosztów prac rozwojowych do kosztów podatkowych, bez względu na to, czy można je uznać za wartości niematerialne i prawne w rozumieniu art. 16b ust. 2 pkt 3 ustawy. Przepis ten – jak zwrócił uwagę WSA – ustala jedynie warunki niezbędne do uznania kosztów prac rozwojowych za wartość niematerialną i prawną. Natomiast nie nakłada on na podatnika obowiązku amortyzacji. Spółka może więc jednorazowo zaliczyć do kosztów wydatki poniesione na prace rozwojowe. Zrobi to w tym roku podatkowym, w którym zostały one zakończone. Zdaniem WSA może do nich wliczyć również wydatki na autorskie prawa do dokumentacji lokomotywy. Bez nich nie mogłaby prowadzić prac związanych z prototypem lokomotywy.
Tak samo orzekł NSA. – Podatnik ma prawo wyboru sposobu rozliczenia do kosztów wydatków związanych z pracami rozwojowymi. Pojęcia prac rozwojowych nie można dzielić na części, jak chciał organ – uzasadniał sędzia Stefan Babiarz. ©?
Koszty prac rozwojowych
Mogą być one zaliczane do kosztów uzyskania przychodów (art. 15 ust. 4a ustawy o CIT):
● w miesiącu, w którym zostały poniesione, albo począwszy od tego miesiąca w równych częściach w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, albo
● jednorazowo w roku podatkowym, w którym zostały zakończone, albo
poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 3 od wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 2 pkt 3.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 13 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 1029/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia