Nie wolno zmieniać w toku prac wynagrodzenia ryczałtowego za roboty budowlane. Zamawiający może je obniżyć wyłącznie, jeśli wykaże, że wykonawca nie zrealizował umowy – orzekł Sąd Najwyższy.



Sprawa dotyczyła sporu o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. Spółka D. rozpoczęła generalny remont pałacu w Drwalewicach. Jednym z podwykonawców była firma Dawida S. Miał on wykonać remont dachu. Wykonanie części prac zlecił jednak swojemu kontrahentowi, Andrzejowi R. Dawid S. miał mu zapłacić za wykonanie prac 50 proc. wynagrodzenia uzyskanego od spółki D. Ostatecznie strony umówiły się na ok. 220 tys. zł i było to wynagrodzenie ryczałtowe za wykonanie umowy.
Jednak później doszło do problemów z realizacją kontraktu. Obydwaj kontrahenci wykonywali prace wspólnie, jednak Dawid S. na końcowym etapie prac stwierdził, że jego kontrahent nie wykonuje wszystkich zadań, jakie ustalili. W tej sytuacji odmówił zapłaty pełnej kwoty wynagrodzenia za wykonane prace. Problem polegał na tym, że strony nie zmieniały w toku prac umowy, nie sporządzano kosztorysów zadań wykonanych przez poszczególnych wykonawców, nie określono też ściśle zakresu prac remontowych, jakie Andrzej R. ze swoimi pracownikami miał wykonać – gdyż w umowie ustalono wynagrodzenie ryczałtowe.
W tej sytuacji Andrzej R. pozwał swojego kontrahenta o zapłatę pozostałej części wynagrodzenia, tj. ok. 63 tys. zł. We wszystkich instancjach uzyskał korzystne orzeczenia – sąd I instancji zasądził na jego rzecz żądaną kwotę, sąd II instancji oddalił apelację Dawida S., a Sąd Najwyższy – także jego skargę kasacyjną.
W uzasadnieniu wyroku SN wskazał, że zakres umowy i jej przedmiot był niesporny – roboty budowlane określone zostały w umowie precyzyjnie, tak samo jak wynagrodzenie ryczałtowe. Umowę wykonano – roboty zostały zakończone i odebrane przez inwestora. W dodatku strony nie prowadziły ścisłej dokumentacji robót ze wskazaniem, kto miał jaki zakres do wykonania.
– Istotą wynagrodzenia ryczałtowego jest jego niezmienność w trakcie trwania umowy. Strony ustalają je raz i nie podlega ono zmianie – podkreśliła sędzia Bogumiła Ustjanicz.
Możliwe jest wprawdzie obniżenie wynagrodzenia, ale tylko gdy zamawiający wykaże, że umowa nie została wykonana, albo została wykonana nienależycie: np. nie zrealizowano wszystkich prac lub wykonano je wadliwie itp. To na zamawiającym bowiem spoczywa ciężar udowodnienia, że kontrahent nie zrealizował całości prac. Tego jednak pozwany w sprawie skutecznie nie dowiódł.
Istotą wynagrodzenia ryczałtowego jest jego niezmienność w trakcie trwania umowy
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 25 marca 2015 r., sygn. II CSK 389/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia