Wyburzenie starych budynków pod nową inwestycję to koszt bezpośrednio związany z procesem inwestycyjnym , który powinien być rozliczony przez amortyzację nowych obiektów – orzekł NSA.
Chodziło o spółkę, która nabyła prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności odrębnych nieruchomości (dwie wiaty, budynek administracyjno-socjalny, stacja obsługi pojazdów oraz transformatorowa). Wcześniej spółka wynajmowała te obiekty od poprzedniego właściciela. Ani w akcie notarialnym, ani w wycenie rzeczoznawcy nie ustalono ich wartości.
Po zakupie doszło do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Działki miały zostać przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową. W związku z tym spółka postanowiła sprzedać nieruchomość. W konsekwencji nie zaliczyła obiektów do środków trwałych, tylko uznała je za inwestycję długoterminową.
Zanim jednak doszło do sprzedaży, plan zagospodarowania przestrzennego zmienił się po raz kolejny. Zamiast domów i mieszkań miała powstać zabudowa przemysłowo-usługowa. Spółka zrezygnowała więc ze sprzedaży i postanowiła wznieść własną siedzibę. Konieczna była jednak rozbiórka. Spółka uwzględniła wartość wyburzonych i częściowo rozebranych obiektów w wartości początkowej nowo budowanej inwestycji.
Biegły rewident – w trakcie badania wstępnego – przyjął, że rozebrane obiekty były środkami trwały mi (mimo że nie zostały przez spółkę do nich zaliczone) i że ich nieumorzona wartość powinna zostać ujęta jako koszt operacyjny, a nie zwiększać wartość początkową nowego budynku. Dodał, że wartość nowego środka trwałego powinny zwiększać tylko koszty rozbiórki, demontażu, wywozu gruzu.
Wątpliwości dotyczyły więc tego, czy rozebrane obiekty należało zaliczyć do środków trwałych, czy może jednak nie były one środkami trwałymi, a więc ich wartość powinna zwiększać wartość początkową nowo wybudowanych budynków.
Spółka opowiadała się za tym drugim rozwiązaniem. Wskazywała, że ustawa o CIT nie pozwala zaliczyć do środków trwałych składników majątku nabytych z zamiarem odsprzedaży, czyli gdy przewidywany okres ich używania jest równy lub krótszy niż rok (art. 16e ust. 1 i 2).
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uważał jednak, że rozebrane budynki powinny być zaliczone do środków trwałych, a w razie rozbiórki ich niezamortyzowana wartość powinna zostać zaliczona bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu. Przepisy nie pozwalają rozliczać nieumorzonej wartości środka trwałego poprzez amortyzację innego składnika majątku – stwierdził fiskus.
Z taką interpretacją nie zgodziły się sądy obu instancji. Zarówno WSA w Gliwicach, jak i NSA zwróciły uwagę na to, co pominął fiskus – że rozebrane obiekty nie były wcześniej kompletne i zdatne do użytkowania. Dlatego spółka nie przyjęła ich do użytkowania. Nie mogła więc zakwalifikować ich do środków trwałych.
Teraz więc koszty rozebranych obiektów powinny zostać zaliczone do wartości nowo wytworzonych środków trwałych – orzekły sądy. – Bezsprzecznie wynika to z art. 16g ust. 4 ustawy o CIT – wyjaśnił sędzia NSA Sławomir Presnarowicz.
Podkreślił, że koszty te zostały poniesione w celu realizacji nowej inwestycji. – Nie doszłoby do nich, gdyby spółka jej nie podjęła – powiedział sędzia.
Odwołał się również do wyroku z 6 września 2012 r. (sygn. akt II FSK 169/11), w którym NSA również orzekł, że kosztami dającymi się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych są wydatki bezpośrednio dotyczące inwestycji, takie jak m.in. przygotowanie miejsca budowy poprzez rozbiórkę zbędnych obiektów.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 26 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 1956/16.
