Środek karny polegający na zakazie zajmowania stanowisk powinien przede wszystkim obejmować tę sferę aktywności zawodowej, w której funkcjonował oskarżony, dokonując przestępstwa. Niedopuszczalne jest zbyt szerokie określenie tego zakazu uznał katowicki Sąd Apelacyjny.
Sprawa dotyczy pracownicy banku, która sporządziła co najmniej kilkaset fikcyjnych dokumentów bankowych, narażając placówkę na wysokie straty finansowe. Sąd okręgowy uznał oskarżoną za winną popełnienia zarzucanych jej przestępstw przeciwko mieniu oraz obrotowi gospodarczemu. I orzekł karę pozbawienia wolności, z tym że warunkowo zawiesił jej wykonanie. Zasądził również grzywnę, a także środek karny w postaci zakazu zajmowania stanowisk związanych z działalnością finansową na okres 4 lat.
Apelację od wyroku wniósł obrońca. Zakwestionował w niej przede wszystkim zbyt szerokie oraz nieprecyzyjne określenie zakresu zakazu z art. 41 par. 1 kodeksu karnego.
W tej kwestii sąd apelacyjny przyznał rację oskarżonej.
W uzasadnieniu przyznał, że samo orzeczenie zakazu oraz wymiar tego środka, były uzasadnione. Zachowanie kobiety było ewidentnym przejawem nadużycia zaufania, zarówno w relacji pomiędzy klientem a bankiem, jak i pomiędzy oskarżoną a jej pracodawcą. W ocenie sądu zakres orzeczonego środka był jednak zbyt szeroki, a przy tym nieprecyzyjny, co naruszało art. 41 par. 1 k.k. Podkreślił, że zakaz zajmowania stanowisk powinien obejmować przede wszystkim tę sferę aktywności zawodowej, w której funkcjonowała oskarżona dokonując przestępstwa. Natomiast szerszy zakres zakazu jest uzasadniony tylko wtedy, gdy zachowanie sprawcy świadczy o zagrożeniu dla porządku prawnego także w sytuacji objęcia w przyszłości innych, podobnych posad. Zdaniem sądu, sformułowanie „stanowiska związane z działalnością finansową” nie jest wystarczająco precyzyjne. Tak skonstruowane rozstrzygnięcie pomija fakt, iż niemal każda działalność zawodowa wiąże się w jakimś stopniu z finansami. SA zwrócił uwagę, że wykonanie takiego orzeczenia mogłoby okazać się problematyczne. Przykładowo na stanowisku innego rodzaju również mogłoby w konkretnych sytuacjach dochodzić do potrzeby zaangażowania skazanej, chociażby okazjonalnie, w działania związane z finansami (np. odbiór gotówki dla pracodawcy, dokonanie płatności w placówce bankowej, skorzystanie z bankowości elektronicznej itd.).
Środek karny z art. 41 par. 1 k.k. nie może skutkować praktycznym wykluczeniem sprawcy z rynku pracy, a konstrukcja przyjęta przez sąd okręgowy stwarza takie ryzyko – wskazał SA w uzasadnieniu. Z tego powodu zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce zakazu zajmowania stanowisk związanych z działalnością finansową orzekł środek karny w postaci zakazu zajmowania przez okres 4 lat stanowisk związanych z odpowiedzialnością za mienie powierzone. Tak określony zakres zakazu, w ocenie sądu, pozwala na precyzyjne ustalenie, które stanowiska mają być niedostępne dla oskarżonej.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 sierpnia 2017 r., sygn. akt II Aka 88/17).
