Prezes spółki na kontrakcie menedżerskim wystawia faktury tylko, jeśli sam ponosi ekonomiczne ryzyko działalności i odpowiedzialność wobec osób trzecich – przypomniał NSA.
Sprawa dotyczyła spółki, która odliczyła podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez prezesa zarządu. Była przekonana, że świadczy on usługi na jej rzecz jako niezależny przedsiębiorca.
Naczelnik jednego z warszawskich urzędów skarbowych stwierdził jednak, że menedżer nie świadczył usług w ramach działalności gospodarczej, tylko działalności wykonywanej osobiście, a ta jest wyłączona z VAT. Zażądał więc od spółki zwrotu około miliona złotych podatku naliczonego wraz z odsetkami za zwłokę.
Przypomniał, że w świetle uchwały NSA z 12 stycznia 2009 r. (sygn. akt I FPS 3/08) nie można mówić o działalności gospodarczej, gdy osoba, której zlecono wykonywanie zadań, spełnia łącznie trzy warunki. Chodzi o korzystanie wyłącznie lub przede wszystkim z infrastruktury zlecającego, nieponoszenie ekonomicznego ryzyka działalności ani odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Spór nie dotyczył korzystania z infrastruktury, bo spółka sama przyznała, że menedżer z niej korzysta. Nie zgadzała się jednak co do tego, że nie ponosi on ryzyka ekonomicznego i odpowiedzialności wobec osób trzecich.
O ryzyku ekonomicznym świadczyć miało to, że część wynagrodzenia była mu wypłacana w formie bonusu, którego wysokość była uzależniona od wyników finansowych spółki.
Firma przekonywała też, że menedżer działa samodzielnie, nie podlega niczyjemu kierownictwu ani nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Naczelnik przeanalizował jednak umowę menedżerską i zauważył, że zgodnie z nią wynagrodzenie menedżera nie było uzależnione od podejmowanych przez niego działań na rzecz spółki. Przysługiwało mu bowiem także za okresy, w których prezes w ogóle nie świadczył usług.
Naczelnik zwrócił też uwagę na to, że w umowie określono jedynie, jakie czynności będzie wykonywał menedżer i jakie dostanie za to wynagrodzenie. Nie zadbał natomiast o to, by określić jego odpowiedzialność względem osób trzecich. W związku z tym – jak stwierdził organ – odpowiedzialność za działania menedżera ciąży na spółce.
Z fiskusem zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Orzekł, że menedżer nie działał jak podatnik VAT i w związku z tym spółka nie miała prawa odliczyć podatku naliczonego z wystawionych przez niego faktur.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Sędzia Krzysztof Wujek stwierdził, że menedżer, który nie ponosi kosztów swojej działalności, otrzymuje wynagrodzenie bez względu na to, czy działa na rzecz spółki. Na dodatek nie ma zapisanej w umowie odpowiedzialności za swoje działania. Nie może być więc uznany za podatnika VAT.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 22 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 1014/15.