Siostra zmarłej kobiety złożyła za pośrednictwem zakładu pogrzebowego – działającego w formie spółki cywilnej – wniosek o zasiłek pogrzebowy. Dołączyła do niego upoważnienie do przekazania tego świadczenia na konto bankowe zakładu.
Zanim ZUS zdążył ustosunkować się do jej żądania, kobieta zmarła. Po kilku miesiącach organ rentowy wydał decyzję, w której odmówił prawa do świadczenia zakładowi pogrzebowemu. W ocenie organu to K.D. pozostawała stroną wniosku, pomimo iż złożyła go za pośrednictwem zakładu. Dlatego jej śmierć skutkowała odmową wypłaty zasiłku firmie, która dokonała pochówku.
Zakład pogrzebowy złożył odwołanie od decyzji ZUS, a sąd I instancji je uwzględnił. Wyjaśnił, że spółka cywilna w obrocie prawnym nie ma zdolności sądowej, a decyzja została wydana przez organ właśnie przeciwko podmiotowi, który w takiej formie działa. Dlatego skarżącymi zostali określeni jej wspólnicy. W ocenie sądu, nieprecyzyjne oznaczenie strony nie oznacza, że postępowanie sądowe prowadzone przeciwko wspólnikom spółki cywilnej dotyczy podmiotu, który nie był stroną skarżonej decyzji.
Wyjaśnił, że upoważnienie do odbioru zasiłku wynika z instytucji przekazu, a przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają regulacji o jego wygaśnięciu w chwili śmierci przekazującego. Dlatego to, że koszty pochówku faktycznie zostały poniesione przez zakład pogrzebowy, uzasadnia przyznanie odwołującym prawa do zasiłku pogrzebowego.
Apelację od wyroku złożył ZUS. Sąd okręgowy uznał, że jest ona zasadna ze względu na wady o charakterze proceduralnym. Stwierdził, że zgodnie z art. 29 k.p.a. w związku z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) stronami w postępowaniu administracyjnym mogą być osoby fizyczne i osoby prawne. Spółki prawa cywilnego nie mieszczą się w tych kategoriach. W związku z tym decyzja skierowana do podmiotu, który nigdy nie był stroną, jest aktem nieistniejącym. Sąd uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 17 stycznia 2017 r. (sygn. akt VII Ua 74/16).