W dniu śmierci matki moja znajoma była zameldowana w jej mieszkaniu – pisze pan Leszek. – Mąż, z którym jest w separacji, też dysponuje lokalem komunalnym. Czy w tym przypadku nastąpiło wstąpienie w prawo najmu – pyta. Z kolei pan Adam mieszkał z teściową w chwili jej śmierci w 1983 r. – Urząd miasta twierdzi, że prawowitym najemcą jest tylko moja żona i nie chce ze mną zawrzeć umowy – denerwuje się czytelnik.
W razie śmierci najemcy w stosunek najmu wstępują między innymi zstępni, jeżeli stale zamieszkiwali w lokalu. Z informacji podanych przez pana Leszka wynika, że jego znajoma była zameldowana w mieszkaniu należącym do matki. Nie ma lepszego dowodu, który mógłby potwierdzić stałe zamieszkiwanie z dotychczasowym najemcą. Przepis ustawy nie przewiduje niewstąpienia w prawa rodzica w razie istnienia uprawnień do innego lokalu. Dlatego należy uznać, że znajoma czytelnika będzie mogła korzystać z mieszkania. Ale uwaga! Ustawa wyraźnie wskazuje, że to rada gminy ustala szczegóły wynajmowania lokali komunalnych. Co do zasady władze samorządowe przyznają prawo do lokalu tym członkom wspólnoty, którzy nie mają możliwości zamieszkiwać gdzie indziej. Tymczasem znajoma pana Leszka ma ustawowe prawo korzystania z mieszkania małżonka. Istnieją zatem uzasadnione obawy, że władze gminy lub miasta wypowiedzą umowę najmu. Aby móc zatrzymać lokal, sugerujemy zatem podjęcie kroków prowadzących do jego wykupienia.
Dla pana Adama mamy dobre wieści. Otóż w 1983 r. obowiązywało inne brzmienie kodeksu cywilnego. Artykuł 691 wprawdzie istniał, ale w nieco innej formie. Powołany przepis wskazywał, że w razie śmierci najemcy lokalu w stosunek najmu wstępują osoby bliskie, które stale z nią zamieszkiwały. Do osób bliskich należeli między innymi małżonkowie zstępnych, a więc także pan Adam. Nasz czytelnik powinien wybrać się do Urzędu Miasta i wskazać na mający wówczas zastosowanie art. 691 kodeksu cywilnego w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. – Prawo lokalowe (Dz.U. z 1983 r. nr 11, poz. 55). Po lekturze tych przepisów nie ma wątpliwości, że doszło do wstąpienia w prawo najmu z mocy prawa.
Podstawa prawna
Art. 6801 par. 1, art. 691 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.). Art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.).