Pan Mariusz jest właścicielem mieszkania w Łodzi i działki w okolicach miasta. Ma też drugie mieszkanie pod Warszawą, które wynajmuje osobie fizycznej. W związku ze zmianą planów życiowych zamierza sprzedać nieruchomości w Łodzi i blisko niej. Chce też wybudować lub kupić dom pod Warszawą, ale w innej miejscowości, niż ma mieszkanie. To z kolei zamierza wynająć spółce, bo liczy na większą kwotę z wynajmu. – W związku z tymi planami będę musiał rozliczyć podatek od nieruchomości. Jak to zrobić – pyta pan Mariusz.
Nasz czytelnik będzie musiał wypełnić obowiązki podatkowe w każdej gminie, w której ma nieruchomość i w której wybuduje lub nabędzie nową. Są one związane z jednej strony ze zbyciem nieruchomości, z drugiej strony z wybudowaniem lub nabyciem, a z trzeciej ze zmianą przeznaczenia.
Zacznijmy od mieszkania w Łodzi. W związku z tym, że pan Mariusz jest jego właścicielem, rozlicza podatek od nieruchomości w tym mieście. Sprzedaż lokalu będzie się wiązała z obowiązkiem złożenia informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Jak wynika bowiem z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, gdy wygasa obowiązek podatkowy (sprzedaż), osoby fizyczne muszą złożyć właściwemu organowi informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych. Nasz czytelnik musi to zrobić na formularzu obowiązującym w Łodzi w ciągu 14 dni od wygaśnięcia obowiązku podatkowego, a ten wygaśnie z upływem miesiąca, w którym sprzeda mieszkanie. Jeśli zbycie nastąpi np. 25 stycznia, to stanie się to z końcem stycznia, a nasz czytelnik będzie musiał złożyć informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych w ciągu 14 dni, licząc od 25 stycznia. Przestanie płacić podatek od mieszkania w Łodzi od 1 lutego. W związku z tym prezydent miasta będzie musiał wydać mu decyzję, w której ustali wysokość podatku za jeden miesiąc tego roku – ten, w którym był właścicielem mieszkania. Co prawda z art. 6 ust. 8 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że organ zmienia decyzję, w której pierwotnie ustalił podatek na dany rok, ale najprawdopodobniej pan Mariusz jej jeszcze nie dostał. Prezydent miasta nie wyda więc decyzji zmieniającej, a jedynie doręczy tę ustalającą wysokość daniny za styczeń.
Podobne obowiązki czekają naszego czytelnika w związku ze zbyciem działki pod Łodzią. Jeśli sprzeda ją np. w marcu tego roku, to obowiązek podatkowy wygaśnie z końcem marca. I znów będzie musiał złożyć informację na podatek od nieruchomości w ciągu 14 dni od dnia sprzedaży na formularzu obowiązującym w gminie, na której terenie znajduje się działka. Wójt gminy doręczy mu następnie decyzję zmieniającą pierwotną, ustalającą wysokość daniny za 2016 rok.
Kolejne obowiązki będą dotyczyły mieszkania pod Warszawą. W tym przypadku zmiana najemcy będzie wiązała się również ze zmianą przeznaczenia lokalu. Początkowo pan Mariusz wynajmował go bowiem osobie fizycznej. W związku z tym uiszczał podatek od nieruchomości według stawki właściwej dla budynków lub ich części mieszkalnych. Skoro jednak zmieni się najemca – na spółkę, to mieszkanie będzie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W związku z tym zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z nim, jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a zwłaszcza zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym nastąpiło to zdarzenie.
Co musi zrobić pan Mariusz? Przede wszystkim złożyć informację na podatek od nieruchomości i wykazać w niej, że mieszkanie będzie wykorzystane teraz na potrzeby działalności gospodarczej spółki. Po otrzymaniu takiej informacji wójt, burmistrz lub prezydent miasta (organ właściwy ze względu na położenie nieruchomości) wyda decyzję ustalającą wysokość podatku za okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zmianie przeznaczenia. Jeśli nasz czytelnik wynajmie mieszkanie spółce w lutym, to organ wyda mu decyzję ustalającą wyższą daninę, począwszy od marca. Właściwa będzie stawka podatku przewidziana dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Pan Mariusz może jednak odzyskać kwotę podatku (lub różnicę między stawką wyższą i niższą) od najemcy, czyli spółki. Aby to zrobić, musi w umowie z nią ustalić cenę za najem wyższą o kwotę podatku, jaki będzie musiał zapłacić gminie.
Jeśli chodzi o obowiązki związane z wybudowaniem lub zakupem domu pod Warszawą, to nieco inne skutki będą się wiązały z zakupem, a inne z wybudowaniem.
Po zakupie nieruchomości pan Mariusz będzie musiał złożyć informację do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na położenie domu. Następnie zostanie wydana decyzja ustalająca wysokość podatku od nieruchomości, począwszy od kolejnego miesiąca po nabyciu. Jeśli jednak zdecyduje się na wybudowanie nowego domu, to daninę od niego zacznie płacić dopiero od 1 stycznia roku następującego po tym, w którym zakończy budowę albo w którym rozpocznie użytkowanie domu przed jego ostatecznym wykończeniem. W związku z tymi zdarzeniami znów będzie musiał złożyć informację na podatek od nieruchomości do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Główna różnica polega więc na odsunięciu w czasie obowiązku podatkowego.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1, art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i b), art. 6 ust. 1–7 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.).