Ze zwolnienia z VAT może korzystać podatnik, który jest twórcą, świadczy usługi w zakresie kultury i przenosi prawa autorskie na zleceniodawcę – wynika z wyroku NSA.
W tej sprawie linia orzecznicza jest już ukształtowana. Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny orzekł m.in.: 12 września 2017 r. (sygn. akt I FSK 18/16), 9 lutego 2017 r. (sygn. akt I FSK 1097/15) i 9 listopada 2016 r. (sygn. akt I FSK 558/15).
Za każdym razem chodzi o prace konserwatorsko-restauratorskie wykonywane przez magistrów sztuki będących członkami Związku Polskich Artystów Plastyków i prowadzących działalność gospodarczą. Po zakończeniu prac zleceniobiorca przenosi na zleceniodawcę prawa autorskie i przekazuje całość dokumentacji.
Do końca 2011 r. nie było wątpliwości, że usługi wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje były zwolnione z VAT, jeżeli pozwolenie na ich prowadzenie wydał wojewódzki konserwator zabytków.
Od 2012 r. przepisy się jednak zmieniły. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33b ustawy o VAT z podatku są zwolnione usługi kulturalne świadczone przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców, wynagradzane m.in. w formie honorariów.
Wykonujący prace konserwatorsko-restauratorskie uważają, że mimo zmiany przepisów ich usługi są nadal zwolnione z VAT. Organy podatkowe są natomiast zdania, że konserwator nie jest twórcą, ponieważ efektem jego działań nie są utwory. Są to tylko czynności o charakterze technicznym, odtworzeniowym, pozbawione kreatywnego i indywidualnego charakteru – uważa fiskus i żąda 23 proc. podatku.
Sądy przyznają rację konserwatorom. Tak też uczyniły w sprawie rozpatrzonej przez NSA 25 stycznia br. Zarówno WSA w Bydgoszczy, jak i sąd kasacyjny nie zgodziły się z fiskusem, że podatniczka wykonuje tylko czynności o charakterze technicznym, pozbawionym indywidualnego, kreatywnego działania. „Jej działania obejmują część badawczą i to zarówno historyczną, jak i koncepcyjną, związaną z zastosowaniem odpowiednich metod, materiałów i technik wykonawczych, oraz muszą uwzględniać uwarunkowania estetyczne, historyczne i funkcjonalne” – zwrócił uwagę WSA.
Podkreślił, że działania podatniczki stanowią zindywidualizowany i twórczy wkład w ochronę dziedzictwa kulturowego. Tak też są one postrzegane w karcie weneckiej, czyli Międzynarodowej Karcie Konserwacji i Restauracji Zabytków i Miejsc Zabytkowych.
– Skoro podatniczka jest twórcą, wykonuje usługi w zakresie kultury i przenosi prawa autorskie na zleceniodawcę, to jej świadczenie jest zwolnione z podatku – podsumowała sędzia Marzena Łozowska, uzasadniając wyrok NSA.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 25 stycznia 2018 r., sygn. akt I FSK 598/16.