W sprawach o eksmisję z tymczasowego pomieszczenia dopuszczalna jest droga sądowa – uważa rzecznik praw obywatelskich.
Do Sądu Najwyższego trafiło zagadnienie prawne dotyczące dopuszczalności drogi sądowej w sprawach o eksmisję z tymczasowego pomieszczenia (sygn. akt III CZP 61/17). Wystąpił z nim Sąd Okręgowy w Warszawie, który spostrzegł, że istnieją w tym zakresie dwie rozbieżne linie orzecznicze. Jedna stanowi, iż obowiązujące przepisy pozwalają na usunięcie dłużnika przez komornika z zajmowanego pomieszczenia tymczasowego na podstawie już istniejącego tytułu wykonawczego. Zgodnie z drugim podejściem nie można uznać, iż z mocy przepisu szczególnego, jakim jest art. 1046 par. 4 k.p.c., tego typu sprawy zostały przekazane do kompetencji komornika, a nie sądu.
Do postępowania przed SN zdecydował się przystąpić również rzecznik praw obywatelskich, który jednoznacznie opowiada się za dopuszczeniem drogi sądowej w sprawach o eksmisję z tymczasowego pomieszczenia. W jego ocenie odmienne stanowisko jest wynikiem niewłaściwej interpretacji art. 1046 par. 4 k.p.c. przez niektóre sądy. RPO podkreśla, że z przywołanego przepisu jednoznacznie wynika, że jeżeli dłużnikowi nie przysługuje tytuł prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w którym może zamieszkać, to wówczas komornik musi wstrzymać się z dokonaniem czynności do momentu, gdy gmina wskaże mu tymczasowe pomieszczenie. Czas zawieszenia nie może jednak przekraczać sześciu miesięcy. Po jego upływie dłużnik musi zostać eksmitowany i jeżeli gmina nie wskazała pomieszczenia tymczasowego, przenoszony jest on do noclegowni, schroniska dla bezdomnych lub podobnej placówki.
W ocenie RPO, nie oznacza to jednak, że w sytuacji, gdy eksmisja ma się odbyć z tymczasowego pomieszczenia, a nie z mieszkania, to komornik może sam, po upływie 6 miesięcy, bez wyroku sądowego wyeksmitować z niego dłużnika. A tak właśnie interpretują przywołany przepis niektóre składy orzekające Sądu Okręgowego w Warszawie.
Rzecznik twierdzi, że odmienny pogląd nie tylko nie znajduje oparcia w treści obowiązujących przepisów i jest efektem niewłaściwego ich odczytania, ale też pozostaje w sprzeczności z konstytucją. Prowadzi bowiem do naruszenia gwarantowanego wszystkim obywatelom prawa do sądu. Zaznacza jednocześnie, że gmina oddaje tymczasowe pomieszczenia do używania na podstawie umowy najmu, zatem spory, które z niej wynikają, są sprawami o charakterze cywilnym, ponieważ mają swe źródło w stosunku cywilnoprawnym. Natomiast do rozstrzygania tych spraw z mocy art. 1 k.p.c. powołany jest sąd powszechny.
