Rok 2016 zbliża się do końca. Czas na pierwsze podsumowania i precyzowanie planów.

Można śmiało powiedzieć, że w ciągu ostatnich miesięcy wykorzystanie Funduszy Europejskich nabrało prawdziwego rozpędu. O pierwszych efektach oraz planach na najbliższy rok mowa była podczas wczorajszej konferencji, którą Ministerstwo Rozwoju zorganizowało pod hasłem: „Fundusze Europejskie”. Nowoczesna Gospodarka siłą rozwoju. Dyskusje i prezentacje prowadzono w podziale na cztery równoległe bloki tematyczne: innowacyjna przedsiębiorczość, infrastruktura, spójność społeczna oraz cyfrowe państwo. Uczestnicy mogli też w wolnych chwilach odwiedzić przygotowaną specjalnie na tę okazję strefę inspiracji, w której osoby korzystające już z Funduszy Europejskich dzieliły się z swoim doświadczeniem, oraz strefę konsultacji, gdzie specjaliści informowali o możliwościach pozyskania dofinansowania.
Wykorzystujemy szansę
Od momentu uruchomienia Funduszy Europejskich na lata 2014–2020 podpisanych zostało już 8 678 umów o dofinansowanie projektów. Łączna wartość środków zaangażowanych w ich realizację sięga 95 mld zł, z czego ok. 60 mld zł pochodzi ze środków unijnych.
W programie Inteligentny Rozwój, który wspiera przede wszystkim rozwój gospodarki opartej na wiedzy, podpisano w tym roku 791 umów o dofinansowanie ze środków unijnych opiewające na ponad 5,3 mld zł. Niemal co czwarty projekt zyskał wsparcie w poddziałaniu 1.1.1 Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa (szybka ścieżka). Pozwoliło to firmom na przystąpienie do opracowania i wdrożenia innowacji z najwyższej międzynarodowej półki. Na przykład firma SAULE prowadzi prace nad uzyskaniem pierwszego na świecie ultracienkiego ogniwa fotowoltaicznego, co umożliwi nakładanie perowskitów na każdą powierzchnię – od dachów budynków, przez szyby samochodów po odzież. Firma chce je oferować jako źródło energii dla małej elektroniki: laptopów, czy smartfonów, dzięki czemu możliwe będzie samoczynne ładowanie ich akumulatorów przy wykorzystania światła – naturalnego i sztucznego.
Z kolei firma Creotech Instruments tworzy centrum badawczo-rozwojowe dla systemów satelitarnych i misji kosmicznych, które umożliwi opracowywanie zawansowanych technologicznie komputerów pokładowych oraz kamer kosmicznych. Jeszcze inny projekt to innowacyjne na skalę światową urządzenia firmy POWER-TECH do cięcia laserowego, wyposażone w inteligentne systemy logiczne, dzięki którym maszyny otrzymują umiejętność... uczenia się.
Kolejnym sztandarowym działaniem finansowanym z Funduszy Europejskich są Platformy startowe dla nowych pomysłów, współfinansowane z programu Polska Wschodnia. Do trzech platform: TechnoParkBiznesHub (Kielce), Connect (Lublin) i Hub of Talents (Białystok) trafiło niemal 2,3 tys. pomysłów na innowacyjny biznes. Najlepsze zakwalifikowane zostały do pilotażowych programów akceleracji, polegających na kompleksowym wsparciu w udoskonaleniu pomysłu i opracowaniu modelu biznesowego dla swojego start-upu. Powstające w ten sposób młode spółki po zakończeniu procesu akceleracji mogą starać się o dofinansowanie dalszego rozwoju, sięgające nawet 800 tys. zł.
Lepszemu rozwojowi gospodarki służą też projekty realizowane z programu Polska Cyfrowa. – W 2016 r. wsparcie uzyskały między innymi projekty mające służyć usprawnieniu i przyspieszeniu odprawy celnej na granicy, czyli Platforma Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC). Uprości ona formalności i umożliwi wcześniejszą elektroniczną rejestrację dokumentów związanych ze zgłoszeniem przewozu towaru. Paweł Chorąży, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, zapowiedział uruchomienie platforma dla przedsiębiorców, ułatwiającej załatwienie formalności związanych z odprawą celną.
Nie sposób nie wspomnieć o skali wsparcia z Funduszy Europejskich dla osób, które mają problemy na rynku pracy. Z samego tylko programu Wiedza Edukacja Rozwój realizowanych jest 1599 projektów, na które przyznano wsparcie w wysokości prawie 4,9 mld zł. Udział w części z nich, których celem jest aktywizacja zawodowa osób młodych, które nie pracują, nie uczą się i nie szkolą, rozpoczęły 203 tys. osób w całym kraju. – 98,5 tys. spośród nich podjęło już pracę, a 15,2 tys. uzyskało nowe kwalifikacje – podkreślił Jerzy Kwieciński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.
Dodatkowo wsparcie dla osób w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy, które ukończyły już 30. rok życia, udzielane jest w ramach programów regionalnych.
Kolejny rok, nowe wyzwania
Innowacyjne firmy już mogą szykować się do kolejnych naborów wniosków o dofinansowanie. – Na przyszły rok planujemy ogłoszenie co najmniej 27 kolejnych konkursów, w 14 instrumentach programu Inteligentny Rozwój, w których na dofinansowanie projektów przeznaczone zostanie 7,7 mld zł – zapowiedziała Jadwiga Emilewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju. Część z nich zostanie ogłoszona już w pierwszym kwartale. Przede wszystkim będzie to wsparcie na wdrożenie wypracowanych lub zakupionych wyników prac badawczo-rozwojowych. Przewidziane jest ono w działaniu „Badania na rynek” obsługiwanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, oraz „Kredycie na innowacje technologiczne”, za który odpowiada Bank Gospodarstwa Krajowego. Już w marcu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju planuje kolejny nabór wniosków w szybkiej ścieżce. Łączna pula środków do zdobycia w 2017 roku dla firm z sektora MSP oraz dużych przedsiębiorstw przekroczy 2,7 mld. Do zdobycia przez firmy oraz konsorcja przedsiębiorstw będą środki z programów sektorowych wdrażanych przez tę instytucję – m.in. znanych już konkursów GAMEINN, INNOCHEM, PBSE, IUSER, INNOSTAL.
– W pierwszej połowie 2017 r. planowane jest zakończenie konkursów dla pośredników finansowych w instrumentach finansowych programu Inteligentny Rozwój, które tworzą rządowy program Start In Poland. Wyłonione w tych konkursach fundusze venture capital czy anioły biznesu będą oferowały firmom (przede wszystkim startupom, ale też nieco większym) finansowanie kapitałowe na rozwój i wejście na rynki zagraniczne – poinformowała min. Jadwiga Emilewicz. Informacje na temat wybranych pośredników będą się sukcesywnie pojawiały zarówno na stronach: mr.gov.pl, jak i stronie pfr.pl.
Pośrednicy będą oferowali tzw. smart money – oprócz kapitału (czyli środków, za które kupią udziały w firmach), także swoją wiedzę i doświadczenie biznesowe, prawne czy marketingowe. Po inwestycji będą wspierać firmy w realizacji najbardziej skutecznej strategii rynkowej. W ramach Start In Poland planowane jest wsparcie kapitałowe prawie 2 tys. firm.
Uruchomione będą też pożyczki i gwarancje na innowacyjne projekty przedsiębiorstw. Do końca 2017 r. wśród beneficjentów planuje się rozdysponować 50 proc. budżetu programu Inteligentny Rozwój.
Oprócz dotacji i innych form wsparcia finansowego firmy mogą liczyć również na dodatkową pomoc. Ogłoszone zostaną na przykład konkursy na utworzenie sieci 16 wojewódzkich Centrów Arbitrażu i Mediacji (CAM), które będą prowadzić postępowania w sprawach gospodarczych oraz szkolenia dla przedstawicieli sądownictwa, prokuratury i mediatorów.
– Planowany jest również konkurs na projekty wspierające rozwój kadr sektora usług dla biznesu. Efektem ma być rozwój kompetencji i kwalifikacji studentów i tworzenie zachęt dla potencjalnych inwestorów do lokowania swoich przedsięwzięć w miastach zagrożonych utratą swoich funkcji społeczno-gospodarczej – podkreślał Jerzy Kwieciński.
Wsparcie przewidziane jest też na profilaktykę chorób negatywnie wpływających na zasoby pracy, takie jak zaburzenia depresyjne, przewlekłe obturacyjne choroby płuc, osteoporoza, choroby układu sercowo-naczyniowego, miażdżyca tętnic, nadciśnienie tętnicze, nowotwory skóry i płuc. Zakłada się, że z usług medycznych będzie mogło skorzystać ponad 34 tys. osób, a 5,5 tys. osób podniesie swoje kompetencje z zakresu profilaktyki tych chorób.
Kontynuowane będą też działania mające na celu aktywizację zawodową osób do 29. roku życia. W przyszłym roku ma nimi zostać objęte kolejne 101 tys. osób, w tym 93,1 tys. bezrobotnych oraz 8 tys. biernych zawodowo.
Infrastruktura i Środowisko
Pośrednio na rozwój gospodarki wpływają też inwestycje z programu Infrastruktura i Środowisko. Z dotychczas podpisanych umów wynika, że:
● w sektorze energetyki powstanie: 182 km gazociągów przesyłowych, 1 tłocznia gazu, 1200 planów gospodarki niskoemisyjnej (PGN) objętych wsparciem doradczym, 800 inwestycji w zakresie EE i OZE objętych wsparciem doradczym;
● w sektorze środowiska powstanie: 1156 km kanalizacji sanitarnej, 177 km sieci wodociągowej, 379 441 RLM ulepszonych oczyszczalni ścieków, 64 oczyszczalnie ścieków komunalnych;
● w sektorze transportu powstanie: 288 km linii kolejowych w sieci TEN-T, 696 km nowych dróg, w tym 634 km nowych dróg w sieci TEN-T, 619 km dróg ekspresowych i autostrad, 6 km linii tramwajowych i linii metra;
● w sektorze kultury wsparcie obejmie: 23 obiekty kultury, w tym 13 zabytków. Wzrośnie też liczba odwiedzin w miejscach objętych wsparciem (do 887 922 na rok);
● w sektorze zdrowia powstanie jedno lądowisko dla śmigłowców, a 5 podmiotów leczniczych zostanie objętych wsparciem. Nakłady inwestycyjne na zakup aparatury medycznej wyniosą 6,2 mln zł.

PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Więcej bezpłatnych informacji znajdziesz na www.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich.
Monika Niewinowska