Wierzyciel, który dysponuje dokumentami potwierdzającymi istnienie swojego roszczenia, może złożyć do sądu pozew wraz z wnioskiem o wydanie nakazu zapłaty, co w praktyce oznacza szybsze i bardziej efektywne postępowanie. Nakaz zapłaty jest szczególnego rodzaju orzeczeniem merytorycznym sądu. Sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym (bez udziału stron). Nakaz zapłaty można uzyskać w ramach postępowania nakazowego oraz upominawczego. My zajmujemy się tym pierwszym rodzajem. Co istotne, nakaz wydany w postępowaniu nakazowym stanowi tytuł zabezpieczający od chwili jego wydania. Z kolei po uprawomocnieniu nakaz zapłaty stanowi tytuł egzekucyjny.



ETAP 1 ZŁOŻENIE POZWU DO SĄDU
Nakaz wydany zostaje wyłącznie na wniosek powoda tylko wtedy, gdy dochodzi on roszczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych. Roszczenie musi być udowodnione. Wniosek o wydanie nakazu należy zawrzeć w pozwie składanym do sądu.
Opłata wynosi 1/4 opłaty stosunkowej, która stanowi 5 proc. wartości sporu (np. wartości dochodzonej pozwem należności głównej).
Przykład
Przedsiębiorca żąda od pozwanego zapłaty w wysokości 5000 zł. W tej sytuacji powinien uiścić opłatę od wniosku o wydanie nakazu zapłaty w wysokości 1/4 opłaty stosunkowej wynoszącej 250 zł, pamiętając, że opłaty sądowe zaokrąglamy zawsze w górę do pełnego złotego. Zatem w tym konkretnym przypadku powinien zapłacić 63 zł.
JAK UDOWODNIĆ ROSZCZENIE
● dokumentem urzędowym,
● zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem,
● zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym,
● wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu,
● wekslem, czekiem, warrantem lub rewersem należycie wypełnionym (gdy ich prawdziwość i treść nie budzą wątpliwości),
● umową, dowodem spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego,
● dowodem doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku (jeżeli dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego, odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych; Dz.U. z 2016 r. poz. 684).
ETAP 2 WYDANIE NAKAZU ZAPŁATY
Wydając nakaz, sąd zobowiązuje pozwanego do spełnienia świadczenia w całości wraz z kosztami postępowania w terminie 2 tygodni od dnia jego doręczenia.
Sąd doręcza nakaz zapłaty i powodowi, i pozwanemu. Poucza przy tym pozwanego o możliwości wniesienia środka zaskarżenia.
WAŻNE!
Nakaz wydany w postępowaniu nakazowym stanowi tytuł zabezpieczający od chwili jego wydania, wykonalny bez nadawania klauzuli wykonalności. To oznacza, że powód może z takim nakazem zapłaty udać się do komornika, który zabezpieczy dochodzone przez powoda roszczenie, np. przez zajęcie rachunku bankowego pozwanego.
ETAP 3 ZASKARŻENIE NAKAZU ZAPŁATY PRZEZ POZWANEGO
Chcąc wzruszyć nakaz zapłaty, pozwany powinien w terminie 2 tygodni od dnia jego doręczenia wnieść zarzuty (od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym).
Od tego środka zaskarżenia opłata wynosi 3/4 opłaty stosunkowej, która stanowi 5 proc. wartości przedmiotu sporu.
Przykład
Wartość przedmiotu sporu wynosi 5000 zł. Pozwany, który składa zarzuty, powinien w tej sytuacji uiścić opłatę w wysokości 3/4 z 250 zł, pamiętając, że opłaty sądowe zaokrąglamy zawsze w górę do pełnego złotego. Zatem wpłacić powinien 188 zł.
Możliwe zarzuty
FORMALNE – np. niewłaściwość sądu,
MERYTORYCZNE – twierdzenia (oraz dowody na ich poparcie) pozwanego podważające zasadność dochodzonego przez powoda roszczenia.
WAŻNE!
Zaskarżając nakaz, przedsiębiorca powinien przedstawić cały materiał dowodowy, jakim dysponuje w danej sprawie. Sąd pomija bowiem spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, iż:
● nie zgłosiła ich bez swojej winy lub
● uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy lub
● występują inne wyjątkowe okoliczności.
ETAP 4 POSTĘPOWANIE DOWODOWE
W postępowaniu nakazowym sąd rozpoznaje sprawę na skutek wniesienia zarzutów, przeprowadzając postępowania dowodowe.
Po rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty:
● w całości lub w części utrzymuje w mocy lub
● uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu lub
● postanowieniem uchyla go i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.
ETAP 5 UPRAWOMOCNIENIE SIĘ NAKAZU ZAPŁATY
Jeżeli w terminie 2 tygodni pozwany nie zaskarżył nakazu zapłaty, to nakaz się uprawomocnia.
WAŻNE!
Prawomocny nakaz zapłaty stanowi tytuł egzekucyjny. Co za tym idzie, powód może złożyć w sądzie wniosek o nadanie mu klauzuli wykonalności, a następnie udać się do komornika w celu przymusowego wyegzekwowania należności.