PORADNIK Polski eksport ma się dobrze. Zawsze jednak może być jeszcze lepiej. Dlatego ekspansja przedsiębiorstw na inne rynki od lat jest wspierana finansowo i merytorycznie, między innymi dzięki Funduszom Europejskim.
O znaczeniu poziomu eksportu dla gospodarki nikogo nie trzeba przekonywać. Poszerzanie rynków zbytu w oczywisty sposób przekłada się na wzrost przychodów i umacnianie się przedsiębiorców. Nasz kraj już od okresu międzywojennego nieustannie borykał się jednak ze znaczącymi nadwyżkami importu nad eksportem, wzmacniając tym samym gospodarki cudze, zamiast własnej. Krótkie epizody odwrotnej proporcji wymiany handlowej najczęściej wynikały z kryzysów i zmniejszenia zakupów z zagranicy, nie zaś istotnego przyrostu naszej sprzedaży. Dlatego tak duże znaczenie ma pomoc oferowana firmom mającym potencjał eksportowy. Tego typu wsparcie realizowane jest zarówno ze środków budżetowych, jak i Funduszy Europejskich. O efektach można mówić ze sporym optymizmem. W 2015 roku – po raz pierwszy od lat – udało się bowiem uzyskać niewielką, ale stabilną, przewagę eksportu nad importem. W pierwszym półroczu tego roku umocniła się ona jeszcze bardziej. Według danych GUS dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 18 838,0 mln zł, podczas gdy przed rokiem wyniosło 7158,9 mln zł. W porównaniu z tym samym okresem 2015 r. eksport wzrósł o 5,6 proc., a import był wyższy o 3 proc.
Branże objęte programem Co to Brand / Inne
Baza wiedzy
Dużym wsparciem merytorycznym dla firm myślących o wejściu na inne rynki, a także tych prowadzących już międzynarodową wymianę handlową, jest Portal Promocji Eksportu (www.trade.gov.pl). To kompleksowa baza informacji. Bardzo rozbudowanym elementem portalu jest Niezbędnik eksportera. Zawiera informacje o źródłach dofinansowania dla firm oraz branżowych programach promocji. Są tam również praktyczne wskazówki i wzory np. dokumentów w handlu międzynarodowym czy wskazane certyfikaty wymagane w różnych krajach świata. Przedsiębiorcy znajdą tam również bazę izb gospodarczych wspierających wymianę handlową między Polską a różnymi krajami. Drugi wirtualny poradnik to Vademecum rynkowe, w którym są opisane niemal wszystkie kraje świata pod kątem rozwijania z nimi współpracy gospodarczej.
Na portalu są też informacje o imprezach wystawienniczych i innych aktualnych wydarzeniach wspierających ekspansję międzynarodową firm.
Przedsiębiorcy mają też możliwość zasięgnięcia porady na żywo. W całym kraju działają Centra Obsługi Eksporterów i Importerów, gdzie udzielane są bezpłatne porady na temat wybranych rynków. Można w nich też zamówić raporty dostosowane do indywidualnych potrzeb – obejmujące wybrane kraje i branże.
Internacjonalizacja firm
Firmy, które zamierzają podbić zagraniczne rynki, mogą liczyć na wsparcie finansowe.
Dotacje na tzw. internacjonalizację przedsiębiorstw, czyli rozszerzenie działalności na rynki zagraniczne i pozyskanie nowych rynków zbytu za granicą, są udzielane z programów regionalnych województw oraz z programu Polska Wschodnia (obejmującego województwa: lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie). Dofinansowanie może pokryć część kosztów badań rynku, opracowania wraz z doradcą strategii ekspansji międzynarodowej, przygotowania produktów zarówno od strony marketingowej, jak i formalnej, do wymagań kraju, w którym firmy zamierzają rozwinąć sprzedaż. Wsparcie udzielane jest również na udział w targach i misjach gospodarczych. W niektórych województwach można też włączyć do dofinansowania koszty związane z uzyskaniem niezbędnych na rynkach zagranicznych certyfikatów.
W poszczególnych programach warunki dofinansowania znacznie się od siebie różnią, dlatego każdy przedsiębiorca powinien zapoznać się z możliwościami z regionu, w którym prowadzi działalność gospodarczą. Różny jest zakres dofinansowywanych działań oraz dopuszczalna wartość projektu i dofinansowania. Udział dofinansowania w kosztach kwalifikowanych w części województw może sięgać 50 proc., a w niektórych jeszcze więcej (dzięki wykorzystaniu formuły pomocy de minimis).
Poza Europę
W programie krajowym Inteligentny Rozwój przewidziane jest natomiast wsparcie realizacji tzw. branżowych programów promocji. To cały system działań wspierających eksport polskich produktów na rynki pozaeuropejskie, w tym najbardziej perspektywiczne, takie jak: Algieria, Indie, Iran, Meksyk i Wietnam.
Przez najbliższe trzy lata realizowane będą programy promocji, których celem jest stworzenie przedsiębiorcom narzędzi do ekspansji. Aby uzyskać jak najlepszą efektywność prowadzonych działań, wskazanych zostało 12 branż, które mają największe szanse na sukces. Zostały one wyłonione w ramach prac przygotowawczych – Ministerstwo Rozwoju zleciło dwóm niezależnym instytutom badawczym przeprowadzenie analizy innowacyjnych branż, produktów i usług polskiej gospodarki o charakterze proeksportowym, które można promować na rynkach zagranicznych.
Dla każdej branży opracowywany jest odrębny plan promocji. Składa się na niego zestaw działań, z których część jest obligatoryjna dla firm przystępujących do programu, a część ma charakter dobrowolny. Do działań obligatoryjnych należy rejestracja firmy w portalu www.trade.gov.pl, udział w określonej liczbie spośród wskazanych imprez targowych oraz skorzystanie z usług doradczych w zakresie przygotowania wejścia na rynki perspektywiczne. Wśród działań fakultatywnych są szkolenia, udział w wyjazdowych i organizacja przyjazdowych misji gospodarczych. Przedsiębiorcy biorący udział w programie mają też możliwość realizacji działań informacyjno-promocyjnych, w ramach których refundowane będą koszty:
● nabycia lub wytworzenia oraz instalacji elementów dekoracyjnych uwzględniających założenia wizualizacji Marki Polskiej Gospodarki, tj. panelu promocyjnego MPG;
● nabycia lub wytworzenia oraz dystrybucji materiałów informacyjno-promocyjnych, takich jak: gadżety, materiały drukowane, np. foldery, ulotki, wizytówki;
● przygotowania i prowadzenia działań informacyjno-promocyjnych w mediach tradycyjnych, elektronicznych, cyfrowych;
● przygotowania lub tłumaczenia strony internetowej wnioskodawcy;
● produkcji i emisji spotów i filmów informacyjno-promocyjnych.
Aby uzyskać dofinansowanie do udziału w branżowym programie promocji, przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o dotację w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, w ramach poddziałania 3.3.3 Wsparcie MSP w promocji marek produktowych – Go to Brand. Określa w nim zakres i koszty planowanych działań. Z działania mogą skorzystać – mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych projektu wynosi 1 mln zł. Maksymalna intensywność dofinansowania to 50 proc. Istnieje też możliwość jej zwiększenia, wybierając opcję pomocy de minimis, wówczas pułap ten wynosi:
● do 60 proc. dla średniego przedsiębiorcy,
● do 75 proc. dla małego przedsiębiorcy,
● do 80 proc. dla mikroprzedsiębiorcy z województwa mazowieckiego,
● do 85 proc. dla pozostałych mikroprzedsiębiorców.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ogłasza nabory wniosków o dofinansowanie obejmujące wybrane branże. W pierwszym, prowadzonym od 24 czerwca 2016 r. do 5 sierpnia 2016 r., wnioski złożyły 502 firmy z branż: sprzęt medyczny, kosmetyki, IT/ICT, jachty i łodzie, meble, polskie specjalności żywnościowe oraz sektor usług prozdrowotnych. Łącznie ubiegają się o dofinansowanie w wysokości 272,84 mln zł.
Następny nabór ogłoszony będzie już wkrótce, warto więc śledzić ogłoszenia na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (www.parp.gov.pl) i na portalu FunduszeEuropejskie.gov.pl.
Ważna data
11 października odbędzie się konferencja otwierająca projekt Promocja gospodarki w oparciu o polskie marki produktowe – Marka Polskiej Gospodarki – Brand, połączona z dniem otwartym dla przedsiębiorców. Organizatorem jest Ministerstwo Rozwoju. Zaplanowany jest udział kierownictwa resortu oraz ekspertów w zakresie z rynków objętych programami promocji. Przedsiębiorcy będą mogli uzyskać informację na temat nowego systemu wspierania eksportu i inwestycji zagranicznych polskich firm oraz spotkać się z przedstawicielami instytucji wdrażających instrumenty wsparcia dla przedsiębiorców w zakresie internacjonalizacji. Szczegółowe informacje i rejestracja na stronie: http://dzienprzedsiebiorcy2016.pl.
Go to Brand
Rodzaje kosztów kwalifikujących się do dofinansowania:
● wynajem, budowa i obsługi stoiska wystawowego podczas uczestnictwa targach lub wystawie;
● usługa doradcza dotycząca umiędzynarodowienia przedsiębiorcy;
● szkolenia w zakresie umiędzynarodowienia przedsiębiorcy;
● podróże służbowe pracowników przedsiębiorcy uczestniczącego w targach, misjach gospodarczych lub programie wspierającym rozwój na rynkach zagranicznych w zakresie i według stawek określonych w przepisach w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju;
● transport i ubezpieczenie osób i eksponatów w związku z udziałem w targach i misjach gospodarczych;
● rezerwacja miejsca wystawowego na targach, opłaty rejestracyjnej za udział w targach oraz wpisu do katalogu targowego;
● organizacja stoiska wystawowego na targach lub wystawie;
● reklama w mediach targowych;
● udział w seminariach, kongresach i konferencjach;
● organizacja pokazów, prezentacji i degustacji produktów w zakresie promocji marki produktowej;
● koszty informacyjno-promocyjne projektu;
● ustanowienie i utrzymanie zabezpieczenia w formie, o której mowa w art. 131 ust. 4 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013, dla zaliczki wypłaconej na rzecz MSP.

PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Więcej bezpłatnych informacji znajdziesz na www.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich.
Monika Niewinowska