Do Federacji Konsumentów zwraca się coraz więcej konsumentów z problemami dotyczącymi spłaty kredytu hipotecznego. Najczęściej zgłaszane kwestie przez konsumentów dotyczą kredytów walutowych. Niestety większość spraw wydaje się przedawnionych.

Bardzo dużą grupę zgłoszonych spraw do FK stanowią te, które dotyczą występujących w umowach niedozwolonych postanowień umownych, w szczególności dotyczących zmiany oprocentowania, tzw. klauzul indeksacyjnych przy kredytach walutowych, zbyt ogólnych warunków zmiany umowy, zbyt ogólnych warunków wypowiedzenia umowy, dozabezpieczenia i produktów bancassurance oraz opłat za wykonywanie czynności windykacyjnych.

- Po zdiagnozowaniu wymienionych problemów i nieprawidłowości początkowo pisaliśmy do banków z prośbą o wyeliminowanie klauzul niedozwolonych w umowach zawartych z konsumentami. Kolejnym krokiem było zawiadomienie Prezesa UOKiK o stosowaniu przez danego przedsiębiorcę postanowień niedozwolonych – informuje Federacja Konsumentów.

Okazuje się, jednak, że w większości przypadków UOKIK uchyla się od wszczęcia postępowania, powołując się na przedawnienie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów wynikające z art. 105 ustawy 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

- W naszej ocenie termin przedawnienia powinno się obliczać nie od daty zawarcia z konsumentem umowy, lecz od momentu, kiedy taka umowa przestała być wykonywana. Umowy o kredyt hipoteczny to przecież najczęściej umowy wieloletnie. A zatem zaniechanie stosowania praktyki, obok powstrzymania się z egzekwowaniem narzuconego przez przedsiębiorcę warunku umowy, powinno polegać na usunięciu tego warunku z już zawartych i w dalszym ciągu obowiązujących umów – zauważa Federacja Konsumentów.

Od 17 kwietnia 2016 roku zaczną obowiązywać zmiany w Ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, w tym wydłużony został termin przedawnienia roszczeń dla niedozwolonych praktyk stosowanych przez przedsiębiorców. Zgodnie z nowymi przepisami termin ten został wydłużony do trzech lat, jednak – niestety - w dalszym ciągu będzie on liczony według starych zasad.

Zdaniem FK dość poważnym i często zgłaszanym zagadnieniem jest też zmiana wzorców umownych, np. regulaminów lub taryfy opłat i prowizji, regulujących prawa i obowiązki konsumentów w czasie trwania umowy długoterminowej, często na niekorzyść konsumenta. Kolejną sprawą wymagającą działań jest również brak otwartości kredytodawców na restrukturyzację lub zmianę zadłużenia, co ma poważny wpływ na sytuację konsumentów, szczególnie tych z problemami płatniczymi.

Źródło: Federacja Konsumentów

Oprac. TJ