Prawo do takiego wsparcia zależy od tego, czy zatrudniony faktycznie wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a nie od tego, czy był umieszczony w ewidencji pracowników wykonujących takie czynności.
Czy ZUS sprawdzi prawo do pomostówki
Pracodawca wpisał mnie do wykazu osób wykonujących prace w szczególnych warunkach. Mam wymagany wiek i staż, i nawet pracować zacząłem przed 1999 r., więc spełniam wszystkie warunki uzyskania emerytury pomostowej. Czy ZUS ma prawo kwestionować staż i rodzaj wykonywanej pracy?
TAK
Ustawodawca uznał, że o spełnieniu warunków wymaganych do nabycia prawa do emerytury pomostowej, w tym warunku w postaci okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, rozstrzyga ZUS. Tym samym to on ma prawo do stwierdzenia, czy przez wymagany okres pracownik faktycznie wykonywał prace uprawniające do pomostówki. Sprawdza więc, czy była ona świadczona w pełnym wymiarze czasu. Przy czym o tym, czy pracownik spełnia warunki do emerytury pomostowej, nie rozstrzyga wpis do ewidencji ani decyzja administracyjna Państwowej Inspekcji Pracy nakazująca taki wpis. Sądy uznają, że umieszczenie w ewidencji wskazuje jedynie, że pracownik pracuje na stanowisku, na którym jest wykonywana praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Ale nie jest to równoznaczne z tym, że za takiego zatrudnionego pracodawca ma obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Ocena i rozstrzygnięcie w razie sporu, czy firma jest zobowiązana do opłacania takich składek, należy do właściwości organów rentowych i sądów powszechnych.
Podstawa prawna
Art. 4 pkt 2 oraz art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).
Czy po likwidacji zakładu dostanę pomostówkę
Mam na koncie prawie 39 lat składkowych i nieskładkowych. Przez 20 lat pracowałem jako maszynista, później jako robotnik. Niestety zakład pracy, który mnie zatrudniał, został zlikwidowany. Obecnie ZUS nie chce mi przyznać emerytury pomostowej, tłumacząc, że nie spełniam wszystkich warunków, w tym odpowiedniego wieku do uzyskania prawa do tego świadczenia. Nie mogę także uzyskać zaświadczenia, że jestem niezdolny do pracy jako maszynista. Czy w takiej sytuacji mam szansę na emeryturę pomostową?
NIE
Nasz czytelnik musiał pracować do czasu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Nabycie prawa do emerytury pomostowej jest uzależnione od spełnienia licznych przesłanek określających przebieg ubezpieczenia oraz wymogów dotyczących biologicznych i ekonomicznych skutków świadczenia pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze. W związku z tym należy przyjąć, że emerytura pomostowa jest świadczeniem zapewniającym ochronę przed ryzykiem zaprzestania pracy przed osiągnięciem wieku emerytalnego z powodu niezdolności do pracy. W tym konkretnym przypadku nasz czytelnik nie może ubiegać się o takie świadczenie, bowiem przez ostatnie lata wykonywał prace, które nie zostały wskazane w ustawie pomostowej.
Ze względu na to, że w dniu złożenia wniosku o świadczenie nie ukończył 60 lat, jak też po dniu 31 grudnia 2008 r. (jak tego wymaga ustawa o emeryturach pomostowych) nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – tym samym nie spełnia warunków, by uzyskać świadczenie. Prawo do niego przysługuje wyłącznie wtedy, kiedy warunki są spełnione łącznie.
Podstawa prawna
Art. 4–9 w związku z art. 5–12 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).
Czy sąd przyzna pielęgniarce emeryturę
Moja mama urodziła się po 1949 r. Po szkole pielęgniarskiej rozpoczęła pracę w szpitalu. Przez kilka lat była zatrudniona na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii, gdzie praca była ciężka oraz zmianowa. Szpital wystawił mamie zaświadczenie, że potwierdza zatrudnienie przez 14 lat przed 1 stycznia 1999 r. Następny dokument wskazuje, że po 31 grudnia 1998 r. w takich warunkach wykonywała pracę przez cztery i pół roku. Mama przestała pracować jako pielęgniarka w 2006 r. i teraz ubiega się o emeryturę pomostową. ZUS jednak kwestionuje jej prawo do takiego świadczenia. Czy w sądzie można udowodnić rodzaj wykonywanej pracy?
TAK
Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy szczególnej, może nabyć prawo do tej emerytury tylko wtedy, gdy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. W razie kwestionowania przez ZUS rodzaju wykonywanej pracy jedynym sposobem jest skierowanie sprawy do sądu.
W takim wypadku możliwe jest powołanie biegłego z zakresu bhp, który oceni, czy czynności wykonywane przez matkę czytelniczki były pracą w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Jeśli biegły sporządzi opinię, w której uzna, że praca wnioskodawczyni była identyczna z pracą personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru wskazanych w przywołanej ustawie, to w praktyce oznacza, że ma ona prawo do pomostówki.
Podstawa prawna
Art. 49 w związku z art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).
Czy młody hutnik będzie pracować do 67 lat
Skończyłem technikum mechaniczne, ale nie było dla mnie pracy w zawodzie. Obecnie pracuję w hucie. Osoby zatrudnione na takich samych stanowiskach jak ja mają prawo do przejścia na emeryturę pomostową. Pracodawca opłaca za mnie składki na Fundusz Emerytur Pomostowych na takich samych zasadach, jak za starszych kolegów. Czy fakt, że dopiero teraz rozpocząłem pracę, pozbawi mnie prawa do emerytury pomostowej?
TAK
Prawo do tego świadczenia mają tylko osoby, które rozpoczęły pracę zawodową na stanowiskach uprawniających obecnie do tego świadczenia przed 1 stycznia 1999 r. Nie ma przy tym znaczenia, czy płatnik odprowadza z tego tytułu składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).
Czy orzeczenie może być wydane w każdym terminie
Mam w sumie 26 lat pracy na kolei. Obecnie pobieram rentę z tytułu niezdolności do pracy. Czy jeśli teraz wystąpię do lekarza medycyny pracy o orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w szczególnych warunkach, to mogę ubiegać się o emeryturę pomostową?
TAK
Orzeczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach, jako jedna z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej, może być wydane w każdym czasie. A więc także po rozwiązaniu stosunku pracy. ZUS, odmawiając prawa do pomostówki, błędnie interpretuje przepisy, że orzeczenie lekarza medycyny pracy stwierdzające niezdolność do wykonywania pracy musi być jedną z podstawowych przesłanek rozwiązania stosunku pracy. Co z kolei ma przemawiać za tym, że winno być ono wydane przed dniem ustania zatrudnienia. Ustawa bowiem mówi wyłącznie o orzeczeniu lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych warunkach. Tak więc powoływany przepis nie wskazuje, jaką datę ma mieć takie orzeczenie.
Podstawa prawna
Art. 9 pkt 3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).
Czy marynarz nie dostanie emerytury pomostowej
Przez wiele lat pracowałem jako marynarz na zagranicznym statku. Wcześniej także byłem zatrudniony pod obcą banderą na podstawie skierowania przez polskiego pracodawcę. Firma ta jednak odprowadzała za mnie składki emerytalno-rentowe do ZUS. Teraz organ rentowy chce zakwestionować moje prawo do emerytury pomostowej, twierdząc, że nie pracowałem w polskiej, tylko zagranicznej firmie. Czy będę musiał pracować do wieku powszechnego?
NIE
W takiej sytuacji należy się odwołać od decyzji ZUS do sądu. Zgodnie z obecną linią orzeczniczą w takich przypadkach organ rentowy ma obowiązek uwzględnienia okresów pracy u zagranicznego armatora. Nie można bowiem pozbawiać uprawnień do świadczenia pomostowego ubezpieczonych, którzy spełniają wszystkie warunki przewidziane przez ustawę, a okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach dotyczą zagranicznego pracodawcy.
Takie rozumienie i stosowanie przepisów ustawy o emeryturach pomostowych stanowiłoby jawną dyskryminację pracowników. Tym samym ZUS ma obowiązek zaliczenia, jako okresów składkowych, czasu pracy w szczególnych warunkach także z lat zatrudnienia za granicą i u zagranicznych pracodawców.
Musi być jednak spełniony warunek – tak jak ma to miejsce w tym przypadku – że składki na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe były opłacane w Polsce. Chyba że na podstawie umów o zatrudnieniu lub umów międzynarodowych pracownik został objęty ubezpieczeniem w trybie i na zasadach obowiązujących w państwie zatrudnienia lub określonych w umowach międzynarodowych.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1 i 3 oraz art. 4 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.).