Nowe przepisy nakazują aptekarzom obligatoryjną odmowę wydania leku psychotropowego, gdy kupująca go osoba nie ukończyła 18. roku życia. To samo dotyczy sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że może on zostać wykorzystany w celach pozamedycznych, powodujących zagrożenie dla zdrowia i życia.
Jeszcze niedawno aptekarz, który zorientował się, że młody człowiek kupuje lek OTC z uwagi na to, iż zawiera on pobudzające substancje psychoaktywne, miał ograniczone możliwości odmowy. Ten stan zmieni nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 2015 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw z 24 czerwca 2015 r. (poz. 875).
Odmowa obligatoryjna
Nowe przepisy, które wejdą w życie od 1 lipca 2015 r., wprowadzają obowiązek odmowy wydania leku bez recepty, zawierającego substancje psychoaktywne, osobie, która nie ukończyła 18 lat, a także w sytuacji gdy uznają, że lek ten może zostać wykorzystany w celach pozamedycznych lub spowodować zagrożenie dla zdrowia i życia.
Aptekarze zyskają też możliwości sprawdzania wieku nastoletnich pacjentów. – Zgodnie z nowo dodanym art. 96 ust. 4a prawa farmaceutycznego w razie wątpliwości co do wieku osoby dokonującej zakupu produktu leczniczego, którego wydanie w przepisach jest ograniczone wiekiem, farmaceuta i technik farmaceutyczny będą uprawnieni do żądania okazania dokumentu stwierdzającego ów wiek. W przypadku nieprzedstawienia takiego dokumentu lek nie będzie mógł być wydany – mówi mecenas Katarzyna Czyżewska z Kancelarii Adwokackiej Czyżewscy.
E-apteka nie sprzeda
Nowe przepisy zakazują też wysyłkowej sprzedaży leków, których wydawanie jest ograniczone wiekiem pacjenta. Tak więc produkty OTC zawierające w składzie substancje psychoaktywne będą mogły być wydawane wyłącznie w aptekach i punktach aptecznych.
Nieprzestrzeganie tego zakazu jest zagrożone karą nawet do 500 tys. zł nakładaną przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Przy ustalaniu wysokości kary – według nowelizacji – uwzględniany będzie m.in. okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów.
Jedno opakowanie
Nowelizacja wprowadza też ograniczenia ilościowe w sprzedaży leków bez recepty. Już od 1 lipca w ramach jednej transakcji możliwa będzie sprzedaż tylko jednego opakowania produktu OTC zawierającego w składzie substancje psychoaktywne (chyba że produkty zostaną przepisane przez lekarza na recepcie). W przyszłości planowane jest wprowadzenie limitów ilościowych związanych z poziomem zawartości substancji o działaniu psychoaktywnym w danym leku. Limity te określi rozporządzenie.
Za niestosowanie się do ograniczeń ilościowych również będą grozić kary pieniężne do 500 tys. zł (sankcja ta wejdzie jednak w życie dopiero od 1 stycznia 2017 r.).
Podstawa prawna
Art. 68 ust. 3, art. 71a, art. 96 ust. 4a, art. 129d, art. 129e ustawy z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 45 poz. 271).
Dziennik Gazeta Prawna