Osoby, które chciałyby wcześniej zakończyć aktywność zawodową, muszą dostarczyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych świadectwo pracy potwierdzające zatrudnienie w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Czy stare legitymacje są nieważne?
Pracownik zatrudniony przy przeróbce węgla odszukał starą legitymację ubezpieczeniową. Była ona oprawiona jak książeczka w charakterystyczną brązową tkaninę. To właśnie tam kadrowa wpisywała wysokość zarobków, potwierdzając jednocześnie prawo do leczenia. Problem jednak polega na tym, że przy wpisach brakuje pieczątek. Czy taka legitymacja jest nieważna?
Przepisy obowiązujące przed 1991 r. dotyczące legitymacji ubezpieczeniowych, zasad dokonywania wpisów oraz wzorów legitymacji nie zawierały przymusu, aby każdy wpis dotyczący wynagrodzeń był sygnowany imienną pieczątką. Właśnie z tego powodu wszystkie wpisy dokonane w latach 1950–1990 w starych książeczkach dotyczące zatrudnienia i wynagrodzenia nie zawierają pieczątki imiennej osoby odpowiedzialnej za wpis, a jedynie jej odręczny podpis i datę dokonania wpisu. Brak pieczątki imiennej nie dyskwalifikuje jednak wpisu o wysokości wynagrodzenia jako środka dowodowego, jeżeli całość dokumentu i wpisy nie budzą zastrzeżeń co do ich autentyczności.
Podstawa prawna
Par. 22 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz. 1412).
Art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy świadkowie mogą potwierdzić wysokość zarobków
Pracownik zatrudniony przy produkcji chemikaliów ubiega się o wcześniejszą emeryturę. Pracodawca wystawił mu świadectwo pracy potwierdzające okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, ale nie wpisał wysokości zarobków. Ponieważ wszystkie osoby wykonujące pracę na takim stanowisku zarabiały tyle samo, więc zainteresowany uznał, że skoro jego koledzy mają już ustaloną wysokość emerytury, to mogą zeznawać jako świadkowie w jego sprawie. Czy ZUS uzna takie wyjaśnienia?
Wysokości wynagrodzenia lub dochodu, który ma stanowić podstawę wymiaru emerytury, nie można udowodnić zeznaniami świadków. Zeznania dawnych kolegów z pracy mogą być uznane jako środek dowodowy tylko przy potwierdzaniu okresu zatrudniania. W takim przypadku zeznanie powinno zawierać imię, nazwisko, datę urodzenia oraz adres zamieszkania świadka. Konieczne jest także stwierdzenie, czy i jaki stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa łączy świadka z zainteresowanym. Niezbędne jest również potwierdzenie danych dotyczących okresu zatrudnienia zainteresowanego. Wraz z zeznaniami świadków musi on złożyć oświadczenie w formie pisemnej lub ustnej, że nie ma dokumentów stanowiących środek dowodowy. Konieczne jest także podanie przyczyny braku dokumentów będących podstawą do ustalenia stażu ubezpieczeniowego.
Podstawa prawna
Par. 24–25 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz. 1412).
Art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy potrzebny jest komplet dokumentów
Pracownik zajmujący się naprawą uszkodzonych linii wysokiego napięcia chce przejść na emeryturę pomostową. Czy ZUS rozpocznie postępowanie w sprawie przyznania prawa do świadczenia dopiero na wniosek osoby ubezpieczonej?
Wniosek o emeryturę pomostową najlepiej zgłosić na formularzu ZUS Rp-1 Epom przygotowanym przez ZUS. Do wniosku powinny być dołączone dokumenty wymagane dla przyznania nowej emerytury. Wraz z wnioskiem o emeryturę należy złożyć kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6), zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku niektórych zawodów niezbędne jest dostarczenie orzeczenia o niezdolności do wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej. Wnioskodawca musi także przedstawić dokument potwierdzający rozwiązanie umowy o pracę, którą ostatnio wykonywał.
Podstawa prawna
Art. 24 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656 ze zm.).
Czy pracodawca musi wpisać okres i rodzaj pracy
Pracownik fizyczny zatrudniony w spółce zajmującej się magazynowaniem mrożonej żywności chce się ubiegać o emeryturę pomostową z racji wykonywania pracy w niskich temperaturach. Czy pracodawca ma obowiązek przygotowania świadectwa pracy, z którego wynika rodzaj wykonywanych czynności?
W świadectwie pracy obowiązkowo muszą się znaleźć informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, dotyczące wymiaru czasu pracy. Pracodawca ma także określić rodzaj wykonywanej pracy, aby było możliwe ustalenie, czy zainteresowany ma prawo do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej. Tym samym musi być nie tylko wskazany rodzaj wykonywanej pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale także okres, w którym była ona wykonywana.
Konieczne jest także wpisanie podstawy prawnej rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek uwzględnienia urlopu wypoczynkowego wykorzystanego przez pracownika w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy. Niezbędne jest również określenie wykorzystania dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy. W świadectwie pracy powinna się także znaleźć notatka o istnieniu należności ze stosunku pracy uznanych i niezaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania zatrudnienia z powodu braku środków finansowych oraz okresu korzystania z urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia. Pracodawca wpisuje także fakt skorzystania z urlopu wychowawczego oraz liczbę dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy. Pracodawca wpisuje też okres odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych.
Podstawa prawna
Art. 97 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502).
Czy przyszły emeryt musi złożyć dokumenty
Były pracownik fizyczny zatrudniony przez ostatnie trzydzieści lat w wyjątkowo szkodliwych warunkach chce skorzystać z propozycji pracodawcy, który pomoże mu w uzyskaniu wcześniejszej emerytury. Czy powinien dostarczyć wszystkie posiadane przez siebie dokumenty?
Osoba ubiegająca się o emeryturę obowiązkowo musi dostarczyć do ZUS wszystkie dokumenty potwierdzające zarówno okres opłacania składek, jak i wysokość zarobków. Tylko w ten sposób możliwe jest nie tylko ustalenie okresu stażowego potwierdzającego prawo do świadczenia, ale także wybór najbardziej korzystnych okresów ubezpieczenia. Dowodami potwierdzającymi wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Obecne przepisy nie zawierają upoważnienia dla zakładu emerytalnego do opracowania wzoru zaświadczenia potwierdzającego wysokość wynagrodzenia. Nie oznacza to jednak, że ZUS zrezygnował ze stosowania dotychczasowego druku ZUS Rp-7. Pracownik ubiegający się o wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej musi pamiętać, że poszukując brakujących dokumentów, może je otrzymać np. od pracodawcy lub jego następcy prawnego. Zaświadczenie dotyczące wysokości zarobków niezbędne do ustalania podstawy wymiaru świadczenia emerytalno-rentowego musi być jednak wydane na podstawie dokumentacji płacowej. Jeśli nie ma możliwości przedstawienia takich dowodów, wówczas ZUS przyjmuje kopie dokumentacji płacowej albo osobowej sporządzonej przez archiwum lub inne instytucje przechowujące dokumentację danego zakładu pracy bądź prywatną firmę przechowalniczą. Kopie dokumentów powinny być uwierzytelnione przez osoby kierujące archiwum. Do ustalenia podstawy wymiaru może być przyjęte jednak tylko takie wynagrodzenie, co do którego nie ma wątpliwości, że było wypłacone i podlegało oskładkowaniu.
Podstawa prawna
Par. 21–25 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz. 1412).
Art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).