Do obliczenia kapitału początkowego emerytury nie mogą być stosowane wyższe przeliczniki okresów zatrudnienia, które przyjmuje się przy ustalaniu prawa do emerytury kolejowej – stwierdził Sąd Najwyższy.
W rozpatrywanej sprawie były pracownik kolei wniósł do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ponowne ustalenie jego kapitału początkowego. Domagał się, by organ rentowy ponownie go policzył, przy uwzględnieniu okresu pracy na kolei w charakterze operatora pojazdu trakcyjnego. ZUS odmówił uwzględnienia jego żądania. Emeryt odwołał się do sądu.
I instancja oddaliła jego odwołanie. Sędziowie wskazali, że do ponownego obliczenia wysokości kapitału nie stosuje się zasady z art. 43 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), który przewiduje, że każdy pełny rok zatrudnienia na kolei na pojeździe trakcyjnym liczy się jako 14 miesięcy zatrudnienia.
Uprawniony wniósł apelację. Sąd II instancji uwzględnił ją. Stwierdził, że brak odesłania do art. 43 w przepisach dotyczących sposobu obliczania kapitału nie oznacza, iż wyższy przelicznik za zatrudnienie na kolei nie ma zastosowania do ustalenia kapitału początkowego.
ZUS złożył skargę kasacyjną, wskazując, że art. 43 ustawy ma zastosowanie wyłącznie przy przyznawaniu prawa do emerytury. Nie ma zaś wpływu na obliczenie jej wysokości, a tym samym na ustalenie kapitału początkowego.
Sąd Najwyższy przyznał mu rację, uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację uprawnionego. Podając ustne motywy rozstrzygnięcia, przypomniał, że ZUS od 1999 r. ewidencjonuje składki na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Natomiast w przypadku ubezpieczonych urodzonych po 1948 r., którzy przed 1 stycznia 1999 r. opłacali składki, odtwarzana jest ich teoretyczna wpłata na ubezpieczenie w postaci kapitału początkowego. Następuje to według zasad określonych w art. 173 wspomnianej wcześniej ustawy.
SN uznał, że art. 43, który przewiduje przeliczanie rocznych okresów zatrudnienia według 14-miesięcznego przelicznika, stanowi szczególny przywilej, który może być stosowany tylko wtedy, gdy ustawodawca wyraźnie wskazuje na to w przepisach. Tymczasem art. 173, określający sposób ustalenia kapitału początkowego, odsyła tylko do art. 53, ale już nie do art. 43 ustawy. Wyższy przelicznik nie może więc być stosowany do obliczenia kapitału początkowego, bo nie zostało to wyraźnie uregulowane przez ustawodawcę.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 13 listopada 2013 r., sygn. akt I UK 154/13.