Płatnik składek musi poświadczyć ubezpieczonemu ubiegającemu się o pomostówkę pracę wykonywaną tylko przed 2009 rokiem. Dane o późniejszym zatrudnieniu przekazywane są do ZUS w corocznych zgłoszeniach
Od 1 stycznia 2009 r. można ubiegać się o uzyskanie emerytury pomostowej. Jednym z warunków przyznania tego świadczenia jest udowodnienie przez wnioskodawcę odpowiednio długiego (na ogół 15-letniego) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych (dalej: ustawa). Jeśli ubiega się on o przyznanie pomostówki na ogólnych zasadach (przewidzianych w art. 4 ustawy), może się okazać, że będzie musiał dodatkowo przedłożyć potwierdzenie wykonywania pracy wymienionej w starych wykazach.

Kiedy ze starych wykazów

Warunkiem przyznania emerytury pomostowej na ogólnych zasadach jest udowodnienie przez wnioskodawcę okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat. Ustalając, czy wymóg ten został spełniony, ZUS sumuje okresy pracy:
ww szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienionej w nowych wykazach (tj. w załączniku nr 1 i 2 do ustawy), wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy przed 1 stycznia 2009 r. lub po 31 grudnia 2008 r.,
ww szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionej w starych wykazach, wykonywanej przed 1 stycznia 2009 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
Pracami w szczególnych warunkach ze starych wykazów są te wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w wykazie A lub B).
Osoby, które były zatrudnione przy takich pracach i chcą, aby zostały one zaliczone przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej, muszą pozyskać od pracodawcy dokument potwierdzający, w jakim okresie, w jakim wymiarze czasu pracy oraz na jakim stanowisku byli zatrudnieni w szczególnych warunkach. Pracodawca powinien dokonać takiego potwierdzenia na podstawie dokumentacji osobowej pracownika, zamieszczając odpowiednie wpisy w wystawianym świadectwie pracy lub w zaświadczeniu.
Pracodawca, który zatrudniał pracownika przy pracach w szczególnych warunkach wymienionych w starych wykazach powinien wpisać w wystawianym dokumencie rodzaj (stanowisko) pracy wymienione w odpowiednim wykazie, powołując się na ten wykaz, dział w tym wykazie oraz pozycję w tym dziale. Od tej zasady przewidziany jest jednak wyjątek dotyczący zakładów pracy, które stosowały (ew. nadal stosują) tzw. resortowe wykazy prac w szczególnych warunkach. Wykazy te zostały wydane (w drodze zarządzenia lub uchwały) przez właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych lub związków spółdzielczych w porozumieniu z ministrem pracy, płac i spraw socjalnych dla podległych i nadzorowanych przez te podmioty zakładów pracy.
Pracodawcy, którzy stosowali resortowe wykazy prac, przy wystawianiu świadectwa pracy nie tylko muszą wskazać rodzaj pracy w szczególnych warunkach wymieniony w jednym z wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (powołując się na ten wykaz oraz wskazując odpowiedni dział i pozycję w tym dziale), ale również podać właściwy wykaz, dział i pozycję odpowiedniego zarządzenia resortowego lub uchwały. Nazwa stanowiska pracy, na którym pracodawca zatrudniał pracownika, nie może się przy tym różnić od nazwy wymienionej w powołanym dziale i pozycji resortowego wykazu.
Pracodawcy stosujący resortowe wykazy prac mogą potwierdzić pracę w szczególnych warunkach (podając wymienione wyżej dane) również w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach (załączniku do odpowiedniego resortowego zarządzenia lub uchwały).

Bez dodatkowego dowodu

Ustalając okres pracy szczególnej wymagany do przyznania emerytury pomostowej, ZUS uwzględnia przede wszystkim okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach. Co więcej, przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej na podstawie innych przepisów niż art. 4 ustawy możliwe jest uwzględnienie wyłącznie pracy wymienionej w załączniku nr 1 i 2 do tej ustawy. Zaliczane są przy tym zarówno okresy, które miały miejsce po wejściu jej w życie (tj. od 1 stycznia 2009 r.), jak również te przebyte do 31 grudnia 2008 r.
Pracodawcy nie mają z kolei obowiązku wystawienia zaświadczenia potwierdzającego okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. Informację w tym zakresie zobowiązani są przekazywać do ZUS w inny sposób przewidziany przepisami ustawy pomostowej.
Chodzi o coroczne zgłoszenia danych dotyczących okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przekazywane przez pracodawców na formularzach ZUS ZSWA. Muszą oni dokonywać takich zgłoszeń za każdego pracownika urodzonego po 31 grudnia 1948 r., którego zatrudniają przy pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych i za którego muszą opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.
Pierwszego zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze pracodawcy zobowiązani byli dokonać do 31 marca 2011 r. za 2010 rok. Musieli wtedy przekazać również informacje dotyczące pracowników, którzy wykonywali taką pracę w 2009 r. (także wówczas, gdy w 2010 r. nie pracowali już oni w szczególnych warunkach lub przy pracach o szczególnym charakterze).
Kolejnych zgłoszeń danych na formularzu ZUS ZSWA pracodawcy muszą dokonywać do 31 marca każdego następnego roku kalendarzowego. W zgłoszeniach tych zobowiązani są podawać dane dotyczące zatrudnienia pracowników przy pracach w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionych w załącznikach do ustawy pomostowej w całym poprzednim roku kalendarzowym. Zapisy na kontach ubezpieczonych dokonane na podstawie tych zgłoszeń umożliwiają dokonanie przez ZUS oceny, czy i jak długo wnioskodawca ubiegający się o emeryturę pomostową pracował w szczególnych warunkach (lub przy pracach o szczególnym charakterze). [przykład]
W celu potwierdzenia okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wykonywanej przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych (tj. przed 1 stycznia 2009 r.) pracodawcy muszą zamieścić odpowiednie informacje w świadectwie pracy lub wystawić odrębne zaświadczenie. W dokumencie tym powinni oni wskazać okres i wymiar tej pracy, a także zajmowane stanowisko z powołaniem numeru załącznika oraz punktu tego załącznika

Wyłącznie za okres do 31 grudnia 2008 r.

Firma garbarska zatrudnia nieprzerwanie od 1 stycznia 1995 r. pracownika wykonującego prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór. Jest to praca w szczególnych warunkach wymieniona w pkt 33 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Na początku kwietnia 2013 r. pracownik zgłosił wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Pracodawca zobowiązany był potwierdzić (w drodze świadectwa pracy lub zaświadczenia) wyłącznie ten okres pracy w szczególnych warunkach, który został przebyty do 31 grudnia 2008 r. Informacje dotyczące okresu wykonywania pracy „szczególnej” od 1 stycznia 2009 r. zostały przekazane przez pracodawcę w zgłoszeniach na formularzu ZUS ZSWA. Organ rozpatrujący wniosek o emeryturę nie wymagał więc dodatkowego ich potwierdzenia.

Podstawa prawna

Art. 38 oraz art. 50–51 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656 z późn. zm.).

Art. 125a ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).