Od 1 października będzie można przeliczyć kapitał początkowy na bardziej korzystnych zasadach. Z takiej możliwości skorzystają osoby, które z powodu urlopu wychowawczego przed 1999 r. przepracowały tylko część roku.

Czy ZUS uwzględni wcześniejsze zmiany w prawie

Pracownica kadr już w 2002 roku złożyła wszystkie dokumenty niezbędne do ustalenia wysokości kapitału początkowego. Od tamtej pory kilka razy zmieniły się przepisy. Czy organ rentowy ma obowiązek uwzględnić je, ustalając nową wielkość dodatku do emerytury?
ZUS ma obowiązek ponownego przeliczenia wysokości kapitału początkowego. Powinien dokonać tego w przypadku przesłania mu przez zainteresowaną osobę dokumentów, których nie była ona w stanie dostarczyć przed dniem ustalania wysokości świadczenia. Może to być nowy dowód umożliwiający zwiększenie stażu, tj. okresów składkowych lub nieskładkowych, albo dokumenty potwierdzające uzyskany dochód. Dodatkowo organ rentowy musi raz jeszcze ustalić wysokość tego świadczenia osobom, które miały je już obliczone przed nowelizacją ustawy emerytalnej z 2004 roku. Tamta zmiana przepisów dotyczyła okresu sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem bez ich ograniczania do jej 1/3 okresów składkowych. To rozwiązanie dotyczy tylko osób, które nie mogły udowodnić 10 lat pracy.
Niezbędne jest także przeliczenie kapitału początkowego osobom ubezpieczonym przed 1 stycznia 1999 roku, które pracowały w krajach UE przed wejściem Polski do UE albo przed podpisaniem umowy międzynarodowej o zabezpieczeniu społecznym. Kapitał początkowy zostanie ponownie obliczony na ich wniosek zgłoszony w dowolnym czasie albo z urzędu przy innej sposobności, np. przy ustalaniu przez ZUS nowej wysokości emerytury w związku z doliczeniem nieuwzględnionych dotychczas okresów składkowych lub nieskładkowych.
Od 23 września 2011 r. obowiązują nowe regulacje polegające na tym, że prawo do ustalenia kapitału początkowego ma także osoba, która legitymuje się stażem ubezpieczeniowym wynoszącym zaledwie 6 miesięcy albo jeszcze krótszym. Wcześniej takim ubezpieczonym ZUS odmawiał jego ustalenia.
Możliwe jest więc ponowne obliczenie współczynnika kapitału z uwzględnieniem miesięcy i dni pominiętych przy ustalaniu go po raz pierwszy. Dodatkowo ubezpieczeni mają prawo do przeliczenia kapitału początkowego poprzez ustalenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych sprzed 1 stycznia 1999 r., w tym w całości lub w części sprzed 1 stycznia 1980 r. Możliwe jest także ponowne ustalenie podstawy wymiaru poprzez obliczenie według nowych zasad jej wskaźnika z pierwszego roku ubezpieczenia, jeżeli ten został uwzględniony pierwotnie przy ustalaniu wspomnianej podstawy. Z możliwości ustalenia na nowo dodatku do emerytury mogą także skorzystać osoby, którym obliczono kapitał początkowy, lecz nie ustalono podstawy wymiaru, z uwagi na to, że pozostawały w ubezpieczeniu przez okres krótszy niż 1 rok kalendarzowy. Od października z możliwości ponownego ustalenia kapitału początkowego skorzystają także osoby wracające do pracy po wychowawczym.
Podstawa prawna
Art. 173–175 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

Czy wychowanie dziecka ma wpływ na świadczenie

Pracownica zatrudniona przed 1 stycznia 1999 roku ma prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego. W trakcie kariery zawodowej urodziła syna i skorzystała z urlopu wychowawczego. Z tego powodu ma problem z wyborem 10 kolejnych lat stażu wymaganych do ustalenia wysokości świadczenia. Do kapitału początkowego musiała wskazać niepełny rok kalendarzowy, który przepracowała po powrocie z urlopu wychowawczego. Wykonywała wówczas swoje obowiązki tylko przez trzy miesiące. Jednak uzyskane w tym czasie przychody ZUS zsumował i podzielił przez 12 miesięcy. W efekcie jej kapitał początkowy był wyjątkowo niski. Czy teraz będzie mogła otrzymać wyższe świadczenie?
Od 1 października tego roku wchodzą w życie nowe rozwiązania. Na ich podstawie wysokość kapitału początkowego osób powracających do ubezpieczenia w trakcie roku kalendarzowego będzie liczona na podstawie faktycznego okresu podlegania mu. W praktyce oznacza to, że wskaźnik stanowiący podstawę do ustalania wysokości wspomnianego kapitału będzie wyższy niż ten obliczony na wcześniejszych, mniej korzystnych zasadach. Zostanie on bowiem ustalony na podstawie faktycznego okresu opłacania składek. Z takiego rozwiązania skorzystają w pierwszej kolejności kobiety przebywające na urlopach wychowawczych, które powróciły do aktywności zawodowej po okresie zajmowania się dzieckiem.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 960).

Czy kapitał może być liczony razem z emeryturą

Właściciel małej firmy handlowej przed startem reformy emerytalnej był zatrudniony w państwowym przedsiębiorstwie jako pracownik. Czy teraz przechodząc na emeryturę, może wystąpić o obliczenia kapitału początkowego?
Kapitał początkowy obliczany jest na podstawie prośby zainteresowanego (druk ZUS Kp-1 – Wniosek o ustalenie kapitału początkowego) zgłoszonej przed nabyciem prawa do emerytury albo na podstawie wniosku o ustalenie samego świadczenia. Wniosek rozpatruje i wydaje decyzję w sprawie jednostka ZUS właściwa dla miejsca zamieszkania przyszłego emeryta. Osoby, którym ZUS wyliczy kapitał początkowy, nie muszą ponownie przekazywać przy składaniu wniosku o emeryturę dokumentów potwierdzających okresy składkowe i nieskładkowe sprzed 1999 r. oraz wysokość osiąganego wynagrodzenia, złożonych we wcześniejszym postępowaniu.
Podstawa prawna
Art. 173–177 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).

Czy organ rentowy jest zobowiązany terminem

Osoba urodzona po 1948 roku, która miała ustalony kapitał początkowy, już pobiera emeryturę. Wystąpiła do ZUS o ponowne ustalenie jego wysokości. Czy płatnik musi dokonać tej czynności w określonym czasie?
Decyzję w sprawie ponownego ustalenia wysokości emerytury z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego ZUS wydaje w ciągu 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności mającej wpływ na ustalenia świadczenia.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 960).

Czy Zakład sam przeliczy kapitał początkowy

Osoba urodzona po 1948 roku w 2006 roku za pośrednictwem swojego pracodawcy złożyła wniosek o ustalenie wysokości kapitału początkowego. ZUS na podstawie obowiązujących wówczas przepisów wyliczał go w sposób niekorzystny dla niej. Ustalił jej wysokość świadczenia w taki sposób, jak gdyby po powrocie do pracy z urlopu wychowawczego przepracowała pełny rok. W rzeczywistości kobieta pracowała w danym roku kalendarzowym tylko przez pięć miesięcy. Od 1 października może mieć przeliczony kapitał początkowy na korzystniejszych zasadach. Czy ZUS teraz wyliczy go sam?
Osoby, które już mają ustaloną wysokość kapitału początkowego na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów, muszą złożyć wniosek o ustalenie nowej jego wysokości. Można go przesłać pocztą (listem zwykłym) lub dostarczyć osobiście do tej jednostki ZUS, która wydała decyzję ustalającą pierwotną wysokość kapitału.
Przesyłając ten formularz, należy podać znak sprawy zaczynający się od symbolu KPU 1 00...... Można także wykorzystać opracowany wzór wniosku o ponowne ustalenie kapitału początkowego. Jest to druk o symbolu: ZUS Kp-3 dostępny w jednostkach organizacyjnych ZUS lub na stronach internetowych organu rentowego.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 960).

Czy osoba nieubezpieczona nie straci kapitału

Po likwidacji zakładu pracy osoba mająca długi staż pracy już nie znalazła legalnego zatrudnienia. Czy jej emerytura może być liczona wyłącznie na podstawie kapitału początkowego?
Od 1999 roku ZUS ewidencjonuje składki na ubezpieczenie emerytalne wszystkim osobom podlegającym ubezpieczeniom społecznym na indywidualnych kontach ubezpieczonych. Przed tym okresem zakład nie był zobowiązany do ich prowadzenia.
Z tego względu urodzonym po 1948 r. za okresy pracy sprzed wejścia reformy emerytalnej odtwarzana jest teoretyczna składka na ubezpieczenie społeczne poprzez obliczenie kapitału początkowego. Podstawę obliczenia emerytury, ustalanej według nowych, zreformowanych zasad, stanowi suma kwot zwaloryzowanego kapitału i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne. Może ją stanowić także wyłącznie kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – jeżeli osoba zainteresowana nie pozostawała w ubezpieczeniu po 1998 roku. Co ważne, ta wartość ustalona na dzień 1 stycznia 1999 r. jest ewidencjonowana – tak jak składki na ubezpieczenie emerytalne – na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Teoretyczne odtworzenie składek następuje poprzez obliczenie według dotychczasowych zasad hipotetycznej emerytury, jaką osoba ta otrzymałaby 1 stycznia 1999 r. za osiągnięte przed tą datą okresy składkowe i nieskładkowe.
Następnie następuje pomnożenie kwoty hipotetycznej emerytury przez średnie dalsze trwanie życia (kobiet i mężczyzn) w wieku 62 lat, ustalone na 1 stycznia 1999 r. Według tablicy ogłoszonej 25 marca 1999 r. przez prezesa GUS wynosi ono 209 miesięcy (M.P. nr 12, poz. 173).
Podstawa prawna
Art. 173–177 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).