Pan Zygmunt chciałby przejść na wcześniejszą emeryturę. – Kapitał początkowy mam obliczony na 24 lata – pisze czytelnik. – Czy do okresu składkowego i nieskładkowego mogę doliczyć kuroniówkę? Przez kilka lat płaciłem także składki do KRUS, czy one również się liczą? – pyta.
Radosław Milczarski z biura prasowego centrali ZUS / DGP / Wojtek Gorski
Jeśli okresy bezrobocia z powodu niemożności otrzymania pracy lub niemożności podjęcia szkolenia zawodowego przypadały przed 15 listopada 1991 r., możliwe jest ich uwzględnienie przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu wysokości świadczenia, nawet jeśli nie był pobierany zasiłek dla bezrobotnych. W takiej sytuacji do dokumentów składanych do ZUS-u należy dołączyć zaświadczenie z odpowiedniego urzędu pracy (bądź innego organu do spraw zatrudnienia) potwierdzające okres pozostawania bez pracy.
Jeśli czas pozostawania bez pracy przypadał po 14 listopada 1991 r., będzie on liczony do okresu składkowego tylko pod warunkiem pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Dowodem to potwierdzającym jest zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy i taki dokument należy dołączyć do wszystkich składanych do ZUS-u. Okres bezrobocia bez prawa do zasiłku po 14 listopada 1991 r. nie jest ani składkowym, ani nieskładkowym, nie będzie więc brany pod uwagę przy wyliczaniu stażu pracy uprawniającego do emerytury, nie będzie też miał wpływu na jej wysokość.
Przy wyliczaniu okresu składkowego i wysokości emerytury są brane pod uwagę składki odprowadzane zarówno do ZUS-u, jak i do KRUS-u. Ustawa o emeryturach i rentach jasno wskazuje, że okres płacenia składek do KRUS-u jest również traktowany jako składkowy. Jest tylko jedno zastrzeżenie – dzieje się tak pod warunkiem, że było to jedyne ubezpieczenie, a ponadto – że okres ten nie został zaliczony do okresu, od którego zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jeśli osoba ubiegająca się o emeryturę ma udowodnione 20 (w przypadku kobiet) i 25 (w przypadku mężczyzn) lat składkowych i nieskładkowych, okres płacenia składek do KRUS-u nie będzie doliczany.
Jako składkowe traktuje się okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki przewidziane w odrębnych przepisach, okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia (przypadające przed 1 lipca 1977 r.) oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia (przypadający przed 1 stycznia 1983 r.), jeśli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury. Dzięki składkom opłacanym w KRUS wysokość emerytury będzie wyższa. Zwiększenie świadczenia ustalane jest na podstawie wymiaru części składkowej rolniczej (warunkiem jest dostarczenie zaświadczenia wydanego przez KRUS).
Z informacji podanych przez naszego czytelnika wynika, że może on ubiegać się o wcześniejszą emeryturę. Trzeba jednak pamiętać, że odpowiednia liczba okresów składkowych i nieskładkowych to niejedyne wymogi, które należy spełnić, ubiegając się o świadczenie. Ważne jest również osiągnięcie odpowiedniego wieku (60 lat w przypadku mężczyzn urodzonych po 1 stycznia 1949 r., w przypadku kobiet – 55 lat). Jeśli zaś można udowodnić pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, można przejść na wcześniejszą emeryturę pod warunkiem posiadania 25 lat (mężczyźni) lub 20 lat (kobiety) stażu pracy, w tym 15 o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 2 pkt 6, art. 10–11, art. 24–26, art. 56 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
Warunkiem uzyskania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej przez osobę, która przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego i ukończyła 60 lat w przypadku mężczyzn urodzonych po 1 stycznia 1949 r., w przypadku kobiet – 55 lat, jest złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wysokość wcześniejszej emerytury obliczana jest według dotychczasowych zasad, tj.: 24 proc. kwoty bazowej oraz po 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych i po 0,7 proc. podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy. Prawo do wcześniejszego świadczenia emerytalnego mają również ubezpieczeni urodzeni po 31 grudniu 1948 r., stosownie do art. 184 ustawy emerytalnej, posiadający odpowiedni okres pracy w szczególnych warunkach o w szczególnym charakterze, działalności twórczej lub artystycznej, pracy kolejowej lub pracy górniczej.
Możliwość ta dotyczy osób, które dokumentowały na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres składkowy i nieskładkowy, w tym wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, oraz osiągnęły obniżony wiek emerytalny.
Ubezpieczony, który uzyska wcześniejszą emeryturę, będzie miał również prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowić będzie kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego. W przypadku pobrania wcześniejszej emerytury podstawa obliczenia nowej podlega zmniejszeniu o sumy pobranych świadczeń, w kwotach brutto.
W razie zbiegu prawa do wcześniejszej emerytury oraz do emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego wypłaca się jedno z tych świadczeń, wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.