Osoba zatrudniona w szczególnych warunkach może ubiegać się o emeryturę pomostową tylko wówczas, gdy łącznie spełni wszystkie ustawowe wymagania.
W 2010 r. ubezpieczony złożył do ZUS wniosek o przyznanie świadczenia, do którego dołączył świadectwa pracy potwierdzające łączny okres składkowy i nieskładkowy wynoszący prawie 37 lat. Organ rentowy po sprawdzeniu dokumentacji uznał, że ubezpieczony udowodnił pracę w szczególnych warunkach tylko przez 13 lat i 4 miesiące zamiast wymaganych 15 lat. Do okresów uprawniających do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej nie zostało doliczone zatrudnienie w hucie przy przebudowie ciągów walcowniczych.
Jednocześnie ZUS zwrócił uwagę, że zainteresowany po 31 grudnia 2008 r., czyli po wejściu w życie ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656 z późn. zm.), nie wykonywał żadnej pracy opisanej w tej ustawie. Przed złożeniem wniosku w wieku 60 lat pracował bowiem jako taksówkarz. Jednocześnie organ rentowy zwrócił uwagę, że prace wykonywane przez zainteresowanego potwierdzone świadectwami pracy co prawda w przeszłości uprawniały do przyznania wcześniejszego świadczenia, lecz obecnie nie są wymienione w ustawie o emeryturach pomostowych. Zainteresowany więc nie ma wymaganego stażu 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Z tego też powodu ZUS odmówił mu przyznania pomostówki.
Ubezpieczony odwołał się od niekorzystnej dla siebie decyzji. Sąd I instancji przyznał jednak rację organowi rentowemu. Wskazał bowiem, że ubezpieczony po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w trudnych warunkach w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Natomiast wcześniejsze prace ze względu na ich charakter nie mogą być doliczone do wymaganych 15 lat, nie ma ich bowiem w żadnych załączniku do obecnie obowiązującej ustawy.
Zainteresowany złożył apelację do sądu II instancji, który uznał jego argumenty, przyznając mu prawo do świadczenia. Jednocześnie zaliczył do stażu uprawniającego do emerytury pomostowej okres pracy w hucie. Wyrok ten zaskarżył skargą kasacyjną ZUS. Jego zdaniem nie można przyznać prawa do świadczenia osobie, która w całej swojej karierze zawodowej tylko przez krótki okres wykonywała pracę uprawniającą do emerytury pomostowej.
Sąd Najwyższy uznał kasację za zasadną i uchylił zaskarżony wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia. SN zwrócił uwagę, że celem ustawy o emeryturach pomostowych było ograniczenie kręgu osób uprawnionych do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej. Sąd apelacyjny nie miał więc podstaw do tego, żeby przeprowadzić wykładnię rozszerzającą, zaliczając prace niewymienione w ustawie o świadczeniach pomostowych jako te umożliwiające wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej.
ORZECZNICTWO
Wyrok SN z 4 września 2012 r., sygn. akt I UK 164/12