Od 1 stycznia 2013 r. rozpocznie się stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego. W efekcie tych zmian mężczyźni w 2020 roku będą przechodzić na emerytury po ukończeniu 67. roku życia, zaś kobiety osiągną ten wiek dopiero w 2040 rok.
Po raz pierwszy w historii polskiego systemu emerytalnego odstąpiono od jednolitego określenia granicy wiekowej, której osiągnięcie będzie uprawniać do złożenia wniosku o świadczenie. Zamiast wieku granicznego obowiązującego do końca tego roku – 65 lat mężczyźni i 60 lat kobiety – aż przez 27 lat będzie funkcjonować system oparty na indywidulanym mechanizmie ustalania wieku przejścia na emeryturę. Data określająca nabycie prawa do świadczenia będzie bowiem zależeć od roku i miesiąca urodzin. Wiek emerytalny dla kolejnych roczników będzie więc podwyższany co kwartał.
DGP
Aby uniknąć jakichkolwiek wątpliwości, kto i jak długo będzie musiał pracować, ustawodawca enumeratywnie wymienił wiek, którego przekroczenie umożliwi ubieganie się o to świadczenie. To efekt tego, że jako pierwsze do 67. roku życia będą musiały pracować kobiety urodzone po 30 września 1973 roku. One świadczenie otrzymają w 2040 roku. W przypadku mężczyzn pierwszym rocznikiem, który przejdzie na emeryturę w wieku 67 lat, będą ci urodzeni pod koniec 1953 r. Stanie się to w 2020 roku.

Zrównanie stażu

Wprowadzenie nowych kryteriów wiekowych wymusiło ujednolicenie wymaganych od kobiet i mężczyzn okresów składkowych i nieskładkowych, które uprawniają do minimalnej emerytury. W efekcie tego już od 2014 roku będzie następować ich systematyczne zwiększenie w przypadku kobiet. Okresy te będą systematycznie podnoszone z 20 do 25 lat (ten zostanie osiągnięty w 2022 roku). Tylko w 2013 roku kobiety nadal będą mogły otrzymywać minimalną emeryturę, mając na swoim koncie 20 lat składkowych i nieskładkowych. W tym jednak przypadku odstąpiono od zasady, że minimalny staż będzie podnoszony co kwartał.
DGP
Długość stażu ubezpieczeniowego uprawniającego do minimalnej emerytury jest ważna w przypadku tych osób, które nie zgromadziły na koncie w ZUS wystarczających środków do jej wypłaty. Wtedy różnicę dopłaca budżet.

Obowiązki ZUS

Mimo wydłużenia wieku emerytalnego osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. będą otrzymywać informację o składkach zaewidencjonowanych na koncie na 31 grudnia poprzedniego roku. W takiej informacji dodatkowo musi być podana wysokość:
● zwaloryzowanego kapitału początkowego, jeśli został już obliczony,
● składek OFE wpłaconych i zaewidencjonowanych na subkoncie,
● składek wpłaconych po terminie.
Z przesłanej informacji ubezpieczony dowie się także o kwocie należnych (ale niekonieczne zapłaconych składek) oraz tych, które faktycznie trafiły na konto. Ta ostatnia informacja będzie dotyczyć wyłącznie prowadzących firmy oraz osób współpracujących z nimi. Niezwykle ważną informacją jest to, że wpłacone składki będą opisane z podziałem na miesiące. Osoba podlegająca ubezpieczeniu będzie więc mogła kontrolować, czy pracodawca faktycznie i terminowo odprowadzał składki.
Ubezpieczeni poczekają na wypłatę częściowych emerytur
Bartosz Nowak, radca prawny, Kancelaria Nałęcz-Socha Marek, Nowak Bartosz
W polskim systemie ubezpieczeniowym do tej pory nie było emerytur częściowych. Z nowego świadczenia będą mogły skorzystać osoby ubezpieczone zarówno w ZUS, jak i KRUS, choć na odmiennych zasadach. Na ten rodzaj świadczenia będą mogły przejść wyłącznie osoby, które równocześnie osiągną wymagany wiek emerytalny oraz legitymują się odpowiednim stażem. Kobieta zyska częściową emeryturę, jeśli ukończy 62 lata oraz posiada co najmniej 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Natomiast mężczyzna będzie mógł skorzystać z tej możliwości pod warunkiem ukończenia 65. roku życia i uzyskaniu 40 lat składkowych i nieskładkowych. Wypłacane świadczenie osiągnie jednak poziom tylko 50 proc. przyszłej emerytury. Poza tym im dłuższy będzie okres pobierania emerytury częściowej, tym bardziej obniżona będzie wysokość świadczenia powszechnego (czyli docelowo 67 lat). Chociaż przepisy wprowadzające emerytury częściowe zaczynają obowiązywać od 1 stycznia 2013 r., to jednak pierwsze osoby dopiero za kilka lat spełnią wszystkie wymagania stażowe i wiekowe uprawniające do ich otrzymania. W praktyce emerytura częściowa będzie dostępna dla mężczyzn, poczynając od 2014 roku, zaś pierwsze kobiety skorzystają z nich w 2021 roku.