Wcześniejsi emeryci, którzy do końca grudnia przejdą na świadczenie powszechne, mogą liczyć na wyższe sumy z ZUS, niż gdyby zrobili to już po Nowym Roku. Unikną bowiem pomniejszenia zgromadzonych środków o kwoty uzyskane do tej pory.
Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. uprawnione do świadczenia z ZUS przed uzyskaniem wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej mogą po jego osiągnięciu (60 lat – kobiety, 65 lat – mężczyźni) ubiegać się o emeryturę powszechną. ZUS oblicza wówczas na nowo jej wysokość, uwzględniając:
● bieżącą kwotę składek (włącznie z podwyżkami),
● aktualną wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz
● średnie dalsze trwanie życia właściwe dla wieku przejścia na świadczenie.

Ważna data

Od 1 stycznia 2013 r. zasady wyliczania emerytury powszechnej ulegną zmianie. Niestety na niekorzyść świadczeniobiorców. Podstawa obliczenia wysokości wypłat będzie w każdym przypadku pomniejszana o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur, przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym obowiązujące przepisy są znacznie korzystniejsze dla osób na wcześniejszej emeryturze, gdyż nie przewidują pomniejszania podstawy obliczenia świadczenia 60-letnich kobiet, czy 65-letnich mężczyzn.
Nowe regulacje będą miały zastosowanie do wszystkich emerytur, do których prawo powstanie po 31 grudnia 2012 r. Oznacza to, że osoba, która najpóźniej jeszcze w tym miesiącu spełni warunek wymagany do uzyskania tego świadczenia (tj. ukończy powszechny wiek emerytalny) i zgłosi wniosek o jego przyznanie, będzie miała je obliczone według obecnych zasad.

Obniżenie wpłat

Zgłoszenie wniosku o emeryturę powszechną jeszcze w 2012 r. zamiast w przyszłym i kolejnych może być szczególnie korzystne dla osób, które długo pobierały wcześniejszą emeryturę. W razie wystąpienia z wnioskiem po 31 grudnia 2012 r. podstawa obliczenia wypłaty zostanie pomniejszona o znaczną kwotę, co mocno odbije się na wysokości nowo przyznanego świadczenia.
Znacznego pomniejszenia podstawy obliczenia emerytury nie zrekompensuję nawet niższe średnie dalsze trwanie życia, które ZUS zastosuje w razie późniejszego zgłoszenia wniosku o emeryturę, ani też dodatkowe waloryzacje składek i kapitału początkowego.

Przykład: Zmieniona wysokość świadczenia

Anna D. od listopada 2007 r. jest uprawniona do wcześniejszej emerytury. Pod koniec listopada tego roku ukończyła powszechny wiek uprawniający do zakończenia aktywności zawodowej, czyli 60 lat. Obecnie zastanawia się, czy wystąpić z wnioskiem o świadczenie przysługujące z tytułu osiągnięcia tego wieku jeszcze w 2012 r., czy też zaczekać kilka miesięcy. Gdyby o emeryturę powszechną wystąpiła w grudniu tego roku (mając ukończone 60 lat), zakładając, że kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego wyniesie łącznie 450 560 zł, to wysokość wypłat zostanie ustalona na poziomie 1768,29 zł (450 560 zł/254,8 miesięcy, tj. średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat). Gdyby ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o emeryturę powszechną dopiero w marcu 2013 r. (po ukończeniu 60 lat i 3 miesięcy), to zakładając, że kwota składek i kapitału będzie nieco wyższa (np. 457 300 zł), a łączna suma pobranych wcześniejszych wypłat wyniesie 92 500 zł (przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne), emerytura powszechna zostanie obliczona w następujący sposób:
(457 300 zł – 92 500 zł)/252,6, tj. średnie dalsze trwanie życia dla wieku 60 lat i 3 miesięcy = 1444,18 zł.
Podstawa prawna
Art. 24–26 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.). Art. 1 pkt 6 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r., poz. 637). Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 23 marca 2012 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. z 2012 r. nr 182).